Συζήτηση για τις πολιτικές βιβλίου στα Χανιά – Η παρέμβαση του Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων – Φωτογραφίες

30/06/25

«Πολιτικές βιβλίου στην Ελλάδα, 1995-2025»: ήδη από τον τίτλο της, η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο στα Χανιά, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, προϊδέαζε για μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση και ανταλλαγή απόψεων. Κυρίως επειδή, στην όντως πολύ σημαντική συζήτηση, συμμετείχαν οι εκπρόσωποι των «πυλώνων» των Γραμμάτων και του Βιβλίου στην Ελλάδα - Υπουργείο Πολιτισμού, Ελληνικό Ίδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού και Εταιρεία Συγγραφέων. Μαζί με εκπροσώπους του ΕΚΠΑ και του Φεστιβάλ Βιβλίου.

Ποιες είναι λοιπόν οι προοπτικές της πολιτικής βιβλίου στην Ελλάδα του 21ου αιώνα;

Ο Κώστας Κατσουλάρης (Πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων), η Σίσσυ Παπαθανασίου (προϊσταμένη Διεύθυνσης Γραμμάτων του ΥΠΠΟ), ο Νίκος Μπακουνάκης (συγγραφέας, πανεπιστημιακός και πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ), ο Νίκος Παναγιωτόπουλος (καθηγητής Κοινωνιολογίας του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ) και ο Μανώλης Πιμπλής (διευθυντής του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων) συνομίλησαν και χαρτογράφησαν το τοπίο του βιβλίου όπως διαμορφώνεται σήμερα. Τη συζήτηση συντόνισε ο διευθυντής του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης» και τακτικό μέλος της Εταιρείας μας, Γιάννης Μπασκόζος.

Η παρέμβαση του Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, Κώστα Κατσουλάρη:

Καταρχάς να ξεκινήσω τονίζοντας πόσο θετικό είναι να γίνονται τέτοιες συζητήσεις, ακόμη και για τον συμβολικό τους χαρακτήρα.

Η σημερινή συγκυρία έχει ένα διπλό πρόσωπο. Από τη μία: Η δημιουργία του νέου φορέα για το βιβλίο έρχεται να καλύψει ένα κενό και μια κακοδαιμονία χρόνων. ΔΕΒΘ, Φεστιβάλ ΛΕΑ, Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, φέτος, μας γέμισαν και μας γεμίζουν με αισιοδοξία, ότι διαμορφώνεται μια ενεργητική κοινότητα στον χώρο του βιβλίου.

Από την πλευρά μας, ως συγγραφείς, ως Εταιρεία Συγγραφέων, δεσμευόμαστε ότι θα συνεισφέρουμε σε αυτό το νέο τοπίο με συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας και της θέσης των συγγραφέων μέσα στην κοινωνία γενικότερα, και μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα ειδικότερα.

Από την άλλη: Το τσουνάμι που λέγεται Γενική Τεχνική Νοημοσύνη έρχεται να κλονίσει μεγάλες ανθρωπολογικές σταθερές. Ο συγγραφέας ως δημιουργός πλήττεται στον πυρήνα της ύπαρξής του. Η σχέση ανάμεσα στο έργο και τον δημιουργό του έχει καταστεί ήδη ασαφής και απροσδιόριστη, αφού ήδη σήμερα μας είναι πλέον αδύνατον να αποφανθούμε αν ένα λογοτεχνικό έργο που παράγεται είναι και σε ποιο βαθμό δημιούργημα της ανθρώπινης διάνοιας και ευαισθησίας.

Μια απάντησή μας σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα θα μπορούσε να έχει τον τίτλο ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΓΓΥΤΗΤΑΣ. Στον άυλο ψηφιακό κόσμο οι συγγραφείς αντιτάσσουμε την παρουσία μας μέσα στον κόσμο. Είναι προφανές ότι τα Φεστιβάλ βιβλίου έχουν να παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτή την πολιτική.

Θα κλείσω όμως αυτή τη σύντομη τοποθέτηση με δύο πρακτικές προτάσεις, δυο προτάσεις χαμηλής πολιτικής, δύο δράσεις διόλου καινοτόμες, που όμως έχουν σχεδόν εγκαταλειφθεί από την Πολιτεία, παρότι είχαν πολλαπλά οφέλη.

α. Να επαναληφθεί και να ζωντανέψει ξανά ένα μεγάλο πρόγραμμα επισκέψεων συγγραφέων στα σχολεία, με έμφαση στα Γυμνάσια και τα Λύκεια, σε όλη την Ελλάδα, με κάλυψη του κόστους μετακίνησης και διαμονής και αμοιβής των συγγραφέων.

β. Να επανέλθει ένα πρόγραμμα ενίσχυσης της πρόσκλησης συγγραφέων στα βιβλιοπωλεία, της περιφέρειας πρωτίστως, αλλά ακόμη και της Αθήνας. Κάθε μετακίνηση έχει κόστος, ειδικά για τα βιβλιοπωλεία της περιφέρειας το κόστος αυτό είναι απαγορευτικό.

Και τις δύο αυτές δράσεις τις έκανε, έστω μερικώς, το παλιό Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, και είναι πολύ σημαντικές, καθώς υπηρετούν αυτό που αποκάλεσα ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΓΓΥΤΗΤΑΣ: Συγγραφείς στα σχολεία και συγγραφείς στα βιβλιοπωλεία, σε όλη την Ελλάδα.

Περισσότερα σε προηγούμενες αναρτήσεις μας.
Το πλήρες πρόγραμμα του φεστιβάλ, στο οποίο συμμετέχουν πολλά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων, εδώ.