Ι. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Πεζογραφία – Θέατρο

• Η επάνοδος. Θεατρικό. Αθήνα, Σοκόλη 2024.
• Φαίδρα (Ά)Τόπος. Θεατρικό. Αθήνα: Σοκόλη 2024.
  (Το έργο ανέβηκε σε σκηνοθεσία Αντώνη Καραγιάννη, αρχικά στη Θεσσαλονίκη, στη συνέχεια στην Αθήνα και σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας).
• Το χοροστάσι της γης. Εφηβικό μυθιστόρημα. Θεσσαλονίκη: Ρώμη 2020.
• Θηβαΐς επί Τροία. Οιδίποδας και Ιοκάστη Λαβδακίδη. Δύο θεατρικά. Θεσσαλονίκη: Ρώμη, 2019.
• Στο Δόξα Πατρί. Εικοσιένα διηγήματα φυγής. Αθήνα: Γαβριηλίδης, 2016.
• Υπέρ Κλυταιμνήστρας – Τα ρολόγια (Θεατρικά). Αθήνα: Οι εκδόσεις των φίλων 2013.
  (Βιβλιοκρισία: Καλλιόπη Εξάρχου, Υπέρ των μύθων, Πόρφυρας 153 (2014) 299-301). [Παραστάθηκε τον Νοέμβριο του 2017 σε σκηνοθεσία Στέλιου Βραχνή, στο θέατρο Αυλαία, Θεσσαλονίκη].
• Θυμάσαι τα όνειρά σου; Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2007.
• Ιοκάστη. Θεατρικό. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2006.
  [Το έργο ανέβηκε δύο φορές στη Θεσσαλονίκη, μία σε σκηνοθεσία Απόστολου Αποστολίδη και μία σε σκηνοθεσία Νίκου Βουδούρη, και δύο στο φεστιβάλ αρχαίου δράματος της Τυνδαρίδας, Σικελία, σε σκηνοθεσία Stefano Molica).
• Μυθιστορίες του εφήμερου. Αθήνα: Γαβριηλίδης, 2004.
  (Κριτική από τον Θόδωρο Ιωαννίδη στην εφημερίδα Καθημερινή, ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 04.04.2006 με τίτλο «H απόκρυφη γοητεία των ονομάτων»).
• Γραμματοσειρές και Φωτογράμματα. Διηγήματα. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 1999.

Παραμύθι

• Ο χορτοφάγος λύκος. Θεσσαλονίκη: Φυλάτος 2024
• (Πρώτη έκδοση, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000).
• Με μάτια ζάχαρη. Θεσσαλονίκη: Σύγχρονοι Ορίζοντες, 2005.
• Ιστορίες του κυρ-Κούνελου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000.

ΙΙ. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ – ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ - ΘΕΑΤΡΟ

• Με παρούσα τη Μούσα. Κείμενα για την ποίηση (1993-2014). Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2015. Περιγραφή: 28 άρθρα και μελετήματα για 26 ποιητές και συγγραφείς περιλαμβάνονται στον τόμο που φέρει τον τίτλο «Με παρούσα τη Μούσα» από στίχο του ποιητή Κώστα Ριζάκη. Τα κείμενα γράφτηκαν με διάφορες αφορμές, δημοσιεύθηκαν σε λογοτεχνικά περιοδικά την περίοδο 1993-2014 και αφορούν τους: Κούλα Αδαλόγλου, Σταύρο Βαβούρη, Γιάννη Βαρβέρη, Διομήδη Βλάχο, Ελένη Δρούζα, Καλλιόπη Εξάρχου, Έκτορα Κακναβάτο, Χρυσή Καρπαθιωτάκη, Σπύρο Κατσίμη, Έλσα Κορνέτη, Θανάση Κουτλή, Νίκο Καρούζο, Ντέμη Κυριάκου, Χρίστο Λάσκαρη, Τάσο Λειβαδίτη, Βιρχινία Λόπεθ Ρέθιο (Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα), Απόστολο Λυκεσά, Μάρκο Μέσκο, Νίκο Μυλόπουλο, Δ. Π. Παπαδίτσα, Θανάση Παπαθανασόπουλο, Λένα Παππά, Θεοδόση Πυλαρινό (Δημήτρης Ι. Σουρβίνος), Βαγγέλη Τασιόπουλο, Θέμη Τασούλη, Χαρά Χρηστάρα.
• Τρεις διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης σε τρία κείμενα: Κωστής Παλαμάς, [Πατρίδες! Αέρας, γη...]· Κωνσταντίνος Θεοτόκης, H Τιμή και το Χρήμα· Στρατής Δούκας, Ιστορία ενός αιχμαλώτου,
  Φιλόλογος 99 (2000) 78-93.
• «Δοκιμές προσέγγισης στα ποιητικά κείμενα της Γ’ Λυκείου (Θεωρητική κατεύθυνση).
  1) Κ. Π. Καβάφης, Καισαρίων, Ο Δαρείος, Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή· 595 μ.Χ. 2) Μαρία Πολυδούρη, Μόνο γιατί μ’ αγάπησες.
  3) Νίκος Εγγονόπουλος, Ποίηση 1948. 4) Μανόλης Αναγνωστάκης, Στον Νίκο Ε... 1949.
  5) Οδυσσέας Ελύτης, Μικρή Πράσινη Θάλασσα, Φιλόλογος 115 (2004) 63-89.
• «Ο Μανόλης Αναγνωστάκης στο σχολείο», Φιλόλογος 121 (2005) 443-454.
• «Εδώ τελειώνει ο κόσμος!»: Γιολάντα Πέγκλη, Επιστολές Τ.Κ. Παπατσώνη στην Γιολάντα Πέγκλη. Αθήνα: Πρόσπερος, 1994. Στο Γιολάντα Πέγκλη, Κριτικές και μελετήματα στα πενηντάχρονα της ποιητικής της παρουσίας. Επιμέλεια: Κώστας Θ. Ριζάκης, εικονογράφηση: Βαγγέλης Μουστάκας. Αθήνα: Εκδόσεις των Φίλων, 2015.
• «Η ελεύθερη καταβύθιση του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου “στον εύρωστο κορμό του κόσμου”», Εμβόλιμον 77-78 (2016) 115-123.
• «Η ανωνυμία του ατόμου και η λεηλασία του υποκειμένου στον Λοιμό του Αντρέα Φραγκιά», Πόρφυρας 156-157 (2015) 241-251.
• «Κώστας Ριζάκης Άδων Άδης. Καταβάσεις οδύνης στη συλλογή Με τον τρόπο του Αινεία», Εμβόλιμον  79-80 (2016) 108-114.
• «Η ποιητική του συντακτικού, της γραμματικής και των μαθηματικών στην ποίηση του Σταύρου Βαβούρη»
• Κώστας Τσιρόπουλος: Για τον Κυνηγό και τ’ αγρίμια. Χαιρετισμός στον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο. Επιμ. Δημήτρης Αγγελής –Virginia Lopez Recio – Κώστας Θ. Ριζάκης.
  Αθήνα: Φρέαρ, 2016.
• «Μυθικοί πυρήνες υπαρκτικών προβολών στο θέατρο του Δημήτρη Δημητριάδη».
  Στο: Δημήτρης Δημητριάδης: Παραβιάζοντας τα όρια. Επιμέλεια: Καλλιόπη Εξάρχου. [Πρακτικά Επιστημονικής Διημερίδας 26-27 Μαΐου 2016. Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας]. Θεσσαλονίκη: Σαιξπηρικόν, 2018.
• «Ά-λογα και ανυπότακτα, έν-λογα και προφητικά στα Άλογα στον ιππόδρομο του Μάρκου Μέσκου». Μικρόν Εγκόλπιον για τον ποιητή Μάρκο Μέσκο [Ά. Αφεντουλίδου, Ά. Γρίβα,
  Γ. Γώτης, Χρ. Καραντώνη, Κ. Κούσουλα, Δ. Μήττα, Κ. Μπούρας, Μ. Πάλλα, Μ. Πολίτου].
  Επιμέλεια – Επιμύθιο Κώστας Θ. Ριζάκης. Αθήνα: Εκδόσεις του Φοίνικα, 2018.
• «Λόγος και σιγή στα Φαντάσματα της ελευθερίας του Μάρκου Μέσκου»
  [Μάρκος Μέσκος, Τα φαντάσματα της ελευθερίας].
  Περιοδικό Εμβόλιμον τχ. 67 Χειμώνας 2012 Άνοιξη 2013.
• «Ο πατέρας του Αύγουστου Στρίντμπεργκ: Πριν και μετά τον Ν. Γκάτσο»
  Στο Ένας χαμένος ελέφαντας. Εκατό χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Γκάτσου.
  Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου. Αθήνα: Μουσείο Μπενάκη, 2015.
• Μαριβό, Το νησί των σκλάβων. Κωμωδία σε μία πράξη και σε πρόζα (1725).
  Πρόλογος-μετάφραση Ζωή Σαμαρά. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 1995,  
  Πόρφυρας 81-82 (1997) 609-610.
• Μαριβό, Το παιγνίδι του Έρωτα και της Τύχης. Κωμωδία σε τρεις πράξεις και σε πρόζα (1730). Πρόλογος-μετάφραση Ζωή Σαμαρά, Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 1995,
  Πόρφυρας 81-82 (1997) 609-610.
• Δημήτρης Μανίνης, Θάνατος με τρικυμία (Μυθιστόρημα). Αθήνα: Καστανιώτης, 1997, Παρατηρητής.
• Περικλής Παγκράτης, Χρόνος αντίμαχος (Μυθιστορία). Αθήνα: Έψιλον, 1996.
• Ζωή Βαλάση, Δείπνο με μάγισσες και κολατσιό με δράκους. Μια γαστριμαργική περιπλάνηση στα λαϊκά παραμύθια. Εικονογράφηση: Βάλλυ Λιάπη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, ²2000.
• Απόστολος Λυκεσάς – HerbertList, «Αισθητική των ερειπίων. Ποίηση και φωτογραφία», Πόρφυρας 107 (2003) 142-3.
• Νίκη Eideneier, Οικεία ξένη. Έλληνες συγγραφείς – Απόδημοι στην καρδιά της Ευρώπης.
  Πρόλογος Δημοσθένης Κούρτοβικ. Θεσσαλονίκη: τα  τραμάκια, 2006,
  Πάροδος 2007 (14) 1567-69.
• Προϋποθέσεις συγγραφικής δράσης: Τηλέμαχος Αλαβέρας, Το σημερινό συγγραφικό πρόβλημα. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2004, Πάροδος 2008 (22) 2627-2629.
• Κωνσταντίνος Βάσσης, Μια παραπλανητική έννοια. Διηγήματα.
  Αθήνα: Οι Εκδόσεις των Φίλων, 2007, Πάροδος 2009 (26-27) 3115-3117.
• Γιώργος Χουλιάρας – Περικλής, «Ο δρόμος είναι άσωτος…». ΕΛΑΣ, Δημοκρατικός Στρατός, Πολωνία, 1941-1958. Επιμέλεια – Υπομνηματισμός – Ευρετηριασμός: Θ.Δ. Σφήκας.
  Λαμία: Οιωνός, 2006, σ. 902.
• Λεία Χατζοπούλου – Καραβία, Τα σιωπηλά πλήκτρα.
  Αθήνα: Πατάκης, 1980, 1993, Σίσυφος (1) 2011, 43-44.
• «Κάφκα: σύγχρονος και διαχρονικός [Κώστας Δεσποινιάδης, Φραντς Κάφκα: Ο ανατόμος της εξουσίας]» Περιοδικό Καρυοθραύστις τχ. 5 Σεπτέμβριος 2020.
• Διαβάζοντας κείμενα του Πρόδρομου Χ. Μάρκογλου: σχόλια, σημειώσεις, αναρωτήσεις [Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Έσχατη υπόσχεση]
  Περιοδικό Καρυοθραύστις τχ. 4 Απρίλιος 2020.
• Μεταφυσική και λυρισμός στους τέταρτους Μετασχηματισμούς του Κώστα Λιννού
  [Κώστας Λιννός, Μετασχηματισμοί Δ΄]
  Περιοδικό Εμβόλιμον τχ. 89 Καλοκαίρι-Φθινόπωρο 2019.
• Το τραγικό στο Εγχείρημα φωτός του Νίκου Μυλόπουλου  [Νίκος Μυλόπουλος, Εγχείρημα φωτός], Περιοδικό Εμβόλιμον τχ. 89 Καλοκαίρι-Φθινόπωρο 2019.
• Κλειστά συστήματα [ Καλλιόπη Εξάρχου, Extra Large],      
  Περιοδικό Πόρφυρας τχ. 144 Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2012.
• Ένα κείμενο γνωριμίας με την «Κυρία Χ» της Καλλιόπης Εξάρχου
  [Καλλιόπη Εξάρχου, Η κυρία Χ] Fractal Δεκέμβριος 2018.
• Ο άνθρωπος παίγνιο του ανθρώπου στον Ήχο του κώδωνος του Γιάννη Σκαρίμπα
  Fractal Αύγουστος 2018.
• Κώστας Θ. Ριζάκης, “Η τριμερής σοδειά”. Πρόλογος Δήμητρα Μήττα:“Ο σκοτεινός της ποίησης παράδεισος”, εικαστική παρέμβαση: Φωτεινή Χαμιδιέλη, εκδόσεις ΑΩ, Αθήνα 2020, 48 σελ.
• «πάντοτε ανάποδα. Παρακαταθήκη Διώνης Δημητριάδου στη συλλογή Ο Ευτυχισμένος Σίσυφος», στο: Το ασυναίρετον στον έσω τόπο. Εισαγωγή-Επιμέλεια: Γιώργος Ρούσκας.
  Σειρά: Επί δύο του περιοδικού καρυοθραύστις, βιβλίο δεύτερο.
  ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΕΙΡΑΣ: Κ.Θ. Ριζάκης) Θεσσαλονίκη: Ρώμη 2021, σ. 99-116.
• «Η ορμή της λέξης. Ποίηση Νίκης Χαλκιαδάκη», στο: Το ασυναίρετον στον έσω τόπο.
  Εισαγωγή-Επιμέλεια: Γιώργος Ρούσκας. Σειρά: Επί δύο του περιοδικού καρυοθραύστις, βιβλίο δεύτερο. ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΕΙΡΑΣ: Κ.Θ. Ριζάκης) Θεσσαλονίκη: Ρώμη 2021, σ. 227-238.
• Το ανοίκειο του οικείου. Αυτοσχόλιο για τα θεατρικά Θηβαΐς επί Τροία / Οιδίποδας και Ιοκάστη Λαβδακίδη. Καρυοθραύστις 7 (Απρίλιος 2021) 279-284.
• «Υπερβολές στον έρωτα; Ας όψεται το δημοτικό τραγούδι». Για το βιβλίο του Παντελή Μπουκάλα, Κόκκιν' αχείλι εφίλησα. Το ταξίδι του φιλιού και ο έρωτας σαν υπερβολή. (Πιάνω Γραφή να Γράψω... Δοκίμια για το Δημοτικό Τραγούδι 3. Αθήνα: Άγρα 2019, σελίδες 856). Καρυοθραύστις 10-11 (Απρίλιος 2022) 111-133.
• Ρήματα και ουσιαστικά στην ποιητική συλλογή του Νίκου Παπάνα
  Σε ανακηρύσσω νικήτρια (Ιωλκός 2021)
• «υπόσχεση για νέα μεθύσια ουρανού». Φωτεινή Βασιλοπούλου, Φυτρώνει άγρια ζάχαρη,
  Κουκκίδα, Αθήνα 2021, Για το «Φυτρώνει άγρια ζάχαρη» της Φωτεινής Βασιλοπούλου – γράφει η Δήμητρα Μήττα – frear
• Βασίλης Τσιαμπούσης, Ο κήπος των ψυχών, Νέα Εστία (1891) Ιούνιος 2022.
• «Από τη δυσθυμία της μνήμης στην ευφορία της γραφής» [Για το βιβλίο του Συμεών Γ. Σταμπουλού, Florilegium I, Ποιητές του Μεταπολέμου, Αθήνα: Κουκκίδα, 2021], Καρυοθραύστις 8 (Νοέμβριος 2021).
• Στο ενδιάμεσο μεταξύ πολιτικής και αισθητικής. Με αφορμή το ποίημα του Ντίνου Χριστιανόπουλου «Αντιγόνης υπέρ Οιδίποδος», Σταφυλή 2 (2022).
• Για την ποιητική συλλογή της Μαρίας Λάτσαρη Εν δυνάμει πραγματικότητα (Μανδραγόρας 2016).
• «Ο έρωτας στα χρόνια της απόστασης». Για την ποιητική συλλογή της Αλεξάνδρας Μπακονίκα
  Ο κόσμος απροκάλυπτα (Θεσσαλονίκη: Εντευκτήριο 2018), Δίοδος 15 (Δεκέμβριος 2018).
• «Περί ιστορικής μνήμης και αισθητικής (ή μη) αφομοίωσης και διαμόρφωσης της ιστορίας. Αφορμή και επίκεντρο το βιβλίο της Έρης Σταυροπούλου Η νεοελληνική ποίηση και το Εικοσιένα. Διάλογος με την Ιστορία (Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών 2022, σ. 361)»
• «Δημήτρη Δημητριάδη Πεθαίνω σαν χώρα. Μια πρόταση ανάγνωσης», Δίοδος 24 (2023).

III. ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

Συντάκτρια ηλεκτρονικού μυθολογικού λεξικού για λογαριασμό του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (πρόγραμμα ΕΣΠΑ): http://www.greeklanguage.gr/digitalResources/ancient_greek/mythology/lexicon/index.html
http://users.sch.gr/ipap/mythologia/mythologia.htm.
Η συνέχεια και ο διαρκής εμπλουτισμός του λεξικού εδώ: http://users.sch.gr/ipap/mythologia/mythologia.htm
 

• Απολογία για τον Μύθο. Μια ιστορικοκριτική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 1997.
• Μύθος και Τέχνη. Διάλογος για την απώλεια των ορίων. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2002.
• Όψεις του προσωπείου. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2004.
• Μύθοι της Αρχαίας Μακεδονίας. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2006.
• Μυστήρια των μεγάλων θεών και των Καβείρων. Σαμοθράκη, Λήμνος, Θήβα, Θεσσαλονίκη.
  Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2011 (σε συνεργασία με τον αρχαιολόγο και ποιητή Κωνσταντίνο Σουέρεφ).
• «Η θρησκεία και η λατρευτική ζωή» στο Ιστορία των Ελλήνων, τόμος 3 Κλασικοί χρόνοι.
  Αθήνα: Δομή, 2006, σ. 356-399. (http://edume.myds.me/00_0070_e_library/10003/1004/03_documents/t03_k09.pdf)
• «Πνευματική ζωή: Φιλοσοφία, Ιστοριογραφία, Ρητορική» στο Ιστορία των Ελλήνων, τόμος 3 Κλασικοί χρόνοι. Αθήνα: Δομή, 2006, σ. 470-525.
• «Σχετικά με το ‘περί θεών’ του Πρωταγόρα», Φιλόλογος 67 (1992) 30-44.
• X.Λ. Kαράογλου - Δήμητρα Μήττα, «Μυθογνωσία και μυθοπαιδεία. Μια έρευνα για τις μυθολογίες (16ος-18ος αιώνας)», Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (τμήμα Φιλολογίας), 1993 (341-450) (ISSN 0495-4742).
• «Ρομαντισμός, Ιδεολογία, Μυθολογία», Φιλόλογος 82 (1995) 286-303.
• «Η αντιστροφή της φιλοσοφίας μέσα από μια φιλοσοφία της μυθολογίας»,
  Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τόμος 12, τεύχος 36 (Σεπτέμβριος 1995) 199-213.
• «Η μυθολογία ως προϋπόθεση της νεωτερικότητας. Η πρόταση του Schelling για ένα καθολικό έργο», Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τόμος 13, τεύχος 37 (Ιανουάριος 1996) 199-213.
• «Η νέα μυθολογία και ο Δάντης», Ποίηση 15 (2000) 49-69.
• «Έρως: Μια εμπειρία χωρίς υποκείμενο;» Πλανόδιον 28 (1998) 600-606.
• «Έρως γενεσιουργός του ωραίου», Φηγός 7 (Φθιν. 1999-Χειμ. 2000) 172-177.
• «Το νερό στις τελετές μύησης και καθαρμού», Υδάτινες Σχέσεις. Το νερό ως πηγή ζωής κατά την Αρχαιότητα (Σχεδιασμός και επιστημονική επιμέλεια Κώστας Σουέρεφ).
  Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2000, σ. 81-102.
• «Το νερό στην τέχνη της αρχαιότητας», στο Υδάτινες Σχέσεις 2.
  Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2003.
• «Οι θεοί της Σαμοθράκης και η θάλασσα» (σε συνεργασία με τον αρχαιολόγο Κ. Σουέρεφ),
  Τροπίς VI, 6^th International Symposium on Ship Construction in Antiquity, Lamia 1996 proceedings, edited by Harry Tzalas, Athens, 2001, σ. 529-545.
• «Τα ταξίδια και οι μύθοι στο σημείο Κύθηρα. Μυθολογικές αφετηρίες και προεκτάσεις στη νεότερη τέχνη». Στο Κύθηρα: Μύθος και πραγματικότητα [Πρακτικά συνεδρίου].
  Κύθηρα, 20-24 Σεπτεμβρίου 2000, 2004, τόμος 5^ος, σ. 205-228.
• «Reading Platonic Myths from a Ritualistic Point of View». ΚERNOS 16 (2003) 133-141 (https://journals.openedition.org/kernos/815 ).
• «Το ‘φυλετικό’ δράμα και η αναγωγή του σε μελό. Ιστορικό υπόβαθρο και κοινωνικές προεκτάσεις», Μελόδραμα (επιμέλεια Σ. Πατσαλίδης – Α. Νικολοπούλου).
  Θεσσαλονίκη: University StudioPress, 2002, σ. 621-659.
• «Ζητήματα μυθολογίας και μεθοδολογίας με αφορμή ένα μύθο και μια έκθεση»,
  Αρχαιολογία  93 (2004) 135-141.
• «Κακοποιήσεις νεκρών σωμάτων και απόδοση τιμών» (σε συνεργασία με τον αρχαιολόγο κ. Κ. Σουέρεφ), Φιλολογική 100 (2007) 27-42.
• «Γυναικείες μορφές στη μυθολογία του Ιονίου. Αρχετυπικότητα, ιστορικότητα και προβολή»,
  Η’ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, Κύθηρα, 21-25 Μαΐου 2006, 2009.
  Τόμος ΙΙΙ: Ιστορία, σ. 346-367.
• «Πότος και συμπόσιο στα πλαίσια του διονυσιασμού», Ο πολιτισμός στο τραπέζι.
  Θεσσαλονίκη: Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, 2010, σ. 51-68.
• «Από τον φόβο του κενού στον φόβο του κειμένου. Ο αντιφουτουρισμός της τραγωδίας και η αποστασιοποιημένη αφήγηση», Πόρφυρας 136 (2010) 235-242.
• «Λόγος τραγικός, λόγος για την τραγωδία. Θεωρητικές προσεγγίσεις και ένας οδηγός»,  Μανδραγόρας  42 (2010) 76-79 και http://portal.lib.uoa.gr/elrwa/index.php?option=com_content&task=view&id=282&Itemid=5
• «Ικετεία και ασυλία στον Αισχύλο: “ξένοι” και φονιάδες», Αισχύλος, Ο Δημιουργός της τραγωδίας και η διαχρονική επίδρασή του στην ελληνική και ευρωπαϊκή γραμματεία
  (Σεμινάριο 38 της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων). Επιμ. Μ. Στεργιούλης – Γ. Κράτας. Αθήνα: Κοράλι, 2012, 83-92.
• «Η πολυφάρμακος Κίρκη δυτικά της Ιθάκης», Πρακτικά Ι’ Διεθνούς Πανιόνιου Συνεδρίου, Κέρκυρα, 30 Απριλίου-4 Μαΐου 2014, 2017. Τόμος ΙV: Φιλοσοφία-Αρχαιολογία-Αρχαιογνωσία-Αρχιτεκτονική-Θέατρο, σ. 367-380.
• «Αισθητική αγωγή: Άξονας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης ή εκπαιδευτική διακόσμηση;». Πρακτικά του Συνεδρίου με θέμα Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και οι γλώσσες της, Θεσσαλονίκη: Κώδικας, 1999, σ. 231-251.
• «Η επιφάνεια του καθρέφτη και η εισβολή στην πίσω πλευρά του», Πόρφυρας, 90 (Άνοιξη 1999) 415-420 (στα πλαίσια της συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στην Κέρκυρα το καλοκαίρι του 1998 με θέμα: «Ποίηση και Ποιητική στον Κινηματογράφο»)
• «Ιουλιανός ο Παραβάτης: Τραγωδία του διχασμού», Ιουλιανός ο Παραβάτης του Νίκου Καζαντζάκη, ΚΘΒΕ –πρόγραμμα, πρώτη παράσταση 10 Νοεμβρίου 2007, Βασιλικό Θέατρο, Θεσσαλονίκη, 2007, σ. 26-27.
• Συνέντευξη της Φωτεινής Χαμιδιελή στη Δήμητρα Μήττα, στο: Φωτεινή Χαμιδιελή / επιμέλεια Κώστας Θ. Ριζάκης, Δήμητρα Μήττα. - Αθήνα: Εκδόσεις του Φοίνικα, 2017. - 192σ. · 23x16εκ. - (Παλεττών οι Πλόες: Σύγχρονοι Έλληνες Ζωγράφοι 1).

Από το 2023 συνεργάζεται με το περιοδικό Θεσσαλονικέων πόλις παρουσιάζοντας εικαστικούς, περισσότερο ή λιγότερο προβεβλημένους (Ναταλία Θωμαΐδη, Θάνος Καρώνης, Γιάννης Μαβίδης, Νίκος Μπαχαρίδης, Φωτεινή Χαμιδιελή …).

Σουφλίου 3, 54634 Θεσσαλονίκη

Τηλ.: 2310/211-435, 6976443123

Τόσο καιρό πια να ακούει για γερόντια που πεθαίνουν στα γηροκομεία,  για την εγκατάλειψή τους από τους δικούς τους, από απλήρωτους ιδιοκτήτες, από το προσωπικό -όπου φύγει φύγει οι άνθρωποι από τις εστίες μόλυνσης, έπρεπε να νοιαστούν για τους εαυτούς τους και για κάποιους δικούς τους, όχι όλους..., τα ξένα μορμολύκεια θα κοιτούσαν;

Α στο καλό πια... Τέλος. Βαρέθηκε. Βαρέθηκε την απομόνωση, τις προφυλάξεις, τον φόβο, την καχυποψία, την ενοχή –«μήπως εγώ, Κύριε, σε κόλλησα;». Θα πήγαινε. Εθελόντρια σε γηροκομείο. Να φροντίζει τους απομονωμένους, τους μιασμένους, τους περιττούς, τους ανύπαρκτους, τους ακάθαρτους. Την καλοδέχτηκαν. Όλοι έφευγαν από εκεί, αυτή πήγαινε. Πώς να μην την καλοδεχτούν... Έπιασε αμέσως δουλειά. Στην αρχή ζορίστηκε από τις μυρωδιές. Ύστερα, τις συνήθισε, πιο βρομερός της φαινόταν ο αέρας της απανθρωπιάς και της αδιαφορίας εκεί έξω. Καθάρισε. Καθάριζε κάθε μέρα. Τους καθάριζε. Τους έκαμνε μπάνιο, τους άφηνε να μουλιάζουν στην μπανιέρα και να το ευχαριστιούνται. Παπάκια και μπαλίτσες έπλεαν στην επιφάνεια του νερού. Τους τάιζε. Τα ξεδοντιασμένα στόματα κατάπιναν. Κάποια βλέμματα την έθρεφαν, άλλα την κατασπάραζαν απαιτητικά. Τα φέρετρα, σκέτα κουτιά από ακατέργαστα σανίδια, χωρίς στολίδια και σύμβολα πίστης, πηγαινοέρχονταν.

Φρόντιζε να φεύγουν περιποιημένοι, με το όνομά τους πάνω στο κουτί και στον σταυρό του τάφου τους και με το πρέπον τελετουργικό –δεν άφηνε τους παππάδες να μασάνε τα λόγια και τους ψαλμούς, για να τελειώνουν γρήγορα, είχαν βαρεθεί κι αυτοί να επαναλαμβάνουν τη νεκρώσιμη ακολουθία, η ίδια παράσταση κάθε λίγο και λιγάκι, πόση ευλάβεια να δείξουν πια, πόσο ταλέντο... Φτάνει.

Αναμενόμενο να αρρωστήσει. Μη αναμενόμενο πόσα ροζιασμένα χέρια τη φρόντισαν –οργανώθηκαν και σε βάρδιες, ώστε να μην μένει μόνη. Πού βρήκαν δυνάμεις; Πού έψαξαν; Πόσο βαθιά έχωσαν τα νύχια στο ξερό κορμί τους, για να βγάλουν υγρασία ζωής, την ελάχιστη ρανίδα ικμάδας που θα τους επέτρεπε να τη φροντίσουν; Και..., τι αστείο..., μετά από καιρό αισθάνθηκαν χρήσιμοι. Ποιοι; Αυτοί; «Μπα, ακόμη τα καταφέρνω; Για δες... Δεν το ’ξερα. Ωραία είναι». Εκείνη, με την αδυναμία της, δεχόταν αυτό που μπορούσαν να της δώσουν. Έδιναν.

Επιβίωσε; Δεν επιβίωσε; Ποιος το ξέρει; Μήπως έχει και καμιά σημασία; Έτσι κι αλλιώς η ανθρωπιά εκεί έξω πέθαινε. Την κράτησαν για λίγο ακόμη ζωντανή κάποια γερόντια που μουρμούριζαν παλιές ιστορίες φτώχειας, καταπατημένων ονείρων, τσαλακωμένων ανθρώπων, αδύναμοι να παρακολουθήσουν την έλευση του νέου, ανονείρευτου και μη απογοητευμένου ανθρώπου.

Χρόνια μετά τουρίστες επισκέπτονταν  το γηροκομείο όπου φυλάσσονταν οι σκελετοί των τελευταίων ανθρώπων της παλιάς εποχής. Προχωρώντας από δωμάτιο σε δωμάτιο, από κρεβάτι σε κρεβάτι –η αλήθεια είναι με προσοχή, για να μην διαταράξουν σκόνες και ιστούς αραχνών που σκέπαζαν τα  πάντα– οι ξεναγοί προσπαθούσαν να αποσαφηνίσουν έννοιες παλιές, απολιθώματα σε λεξικά, απολιθώματα και τα ίδια τα λεξικά. Κάτι λίγοι που επισκέπτονταν το μουσείο την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα –ήταν δωρεάν η είσοδος–, ρακένδυτοι ή φτωχικά ντυμένοι, με ρουφηγμένα τα μάγουλα, σκελετοί ενδεδυμένοι με το ελάχιστο της σάρκας, έμπαιναν μέσα με ένα σεβασμό που οι υπόλοιποι επισκέπτες της νέας εποχής αδυνατούσαν να εννοήσουν. Ως ακατανόητα φαινόμενα, ενέτασσαν τους προσκυνητές των σκελετών του γηροκομείου σε φωτογραφικά πλάνα και τα απολάμβαναν ως αισθητικό φαινόμενο και μουσειακό είδος.

Δήμητρα Μήττα

Σημείωση: Μια σειρά Εγκαταλείψεων γράφτηκαν με αφορμή την πανδημία του κορονοϊού (COVID-19), τον εγκλεισμό και την απομόνωση. Η συγκεκριμένη Εγκατάλειψη, η πέμπτη, δημοσιεύθηκε στο τεύχος 64 του περιοδικού Μανδραγόρας (Απρίλιος 2021).