ΚΥΡΤΖΑΚΗ ΜΑΡΙΑ


ΚΥΡΤΖΑΚΗ ΜΑΡΙΑ


Η Μαρία Κυρτζάκη που γεννήθηκε στην Καβάλα το 1948 ήταν ποιήτρια, επιμελήτρια εκδόσεων, αλλά και εξαίρετη παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών. Σπούδασε φιλολογία στο Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης (1966-1971) και το 1973 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Για λίγο εργάστηκε στην ιδιωτική εκπαίδευση και με τη μεταπολίτευση εντάχθηκε στο τμήμα ραδιοφωνικών παραγωγών της ΕΡΑ. Κεντρικό θέμα των παραγωγών της ήταν η χρήση και η λειτουργία της γλώσσας στον ποιητικό και στον δραματουργικό λόγο, θέματα που επίσης δίδαξε στη Σχολή Θεάτρου "Εμπρός" και ήταν άλλωστε απολύτως σχετικά με την ίδια την ποίησή της.  Το μονολογικό της κείμενο Τυφώ παραστάθηκε το 1996 από το Απλό Θέατρο.
Η ώριμη περίοδος της ποίησής της ουσιαστικά αρχίζει στα μέσα της δεκαετίας του ΄70, όταν αρχίζει και χρησιμοποιεί σε ευρεία κλίμακα θέματα των της κλασικής τραγωδίας και των επικών μύθων, όπως λ.χ. της ομηρικής Οδύσσειας. Αλλά η σύγχρονη προϊστορία της, η παράδοση από την οποία πήρε και μετάπλασε τον ιεροφαντικό, πυκνό και ενίοτε σιβυλλικό λυρικό της λόγο ήταν ο Διονύσιος Σολωμός, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Οδυσσέας Ελύτης και ο απροσδόκητος συνεχιστής τους, ο Γιώργος Χειμωνάς. Ο κόσμος της ποίησής της είναι κόσμος αρχετυπικός, ως προς τη γλώσσα, το φύλο και την υποκειμενική αίσθηση του χρόνου. Κόσμος πέραν της ιστορίας αλλά που διαπλέει την ιστορία, καθώς το σύμπαν που πρόβαλλε στην καμπή της ενορατικής ποιητικής της, από τη Γυναίκα με το κοπάδι και έπειτα, είναι ένα όραμα που δεν έχει πάψει να θυσιάζει τις εξατομικεύσεις του, τα αναγνωρίσιμα προσωπικά του, στην πληθυντική του διάσταση. Α.Ζ

 Πληροφορίες: 
Όνομα:  ΜΑΡΙΑ
Επίθετο:  ΚΥΡΤΖΑΚΗ
Εργογραφία: 

Ποίηση

Σιωπηλές κραυγές, Καβάλα 1966 --εκτός εμπορίου
Οι Λέξεις, Ίκαρος, Αθήνα 1973
Ο Κύκλος, Αθήνα 1976 --εκτός εμπορίου
Η γυναίκα με το κοπάδι, Ύψιλον/βιβλία, Αθήνα 1982
Περίληψη για τη Νύχτα, Αθήνα 1986 --εκτός εμπορίου
Ημέρια Νύχτα, Ύψιλον/βιβλία, Αθήνα 1989
Σχιστή Οδός, Ύψιλον/βιβλία, Αθήνα 1992
Μαύρη Θάλασσα, Καστανιώτης, Αθήνα 2000
Λιγοστό και να χάνεται, Καστανιώτης, Αθήνα 2002

Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά και σουηδικά.


Διεύθυνση: 

Ερατοσθένους 12,
116 35 Αθήνα


Έτος γέννησης:  1948-2016
Τόπος γέννησης:  Καβάλα
Τίτλος αποσπάσματος:  ΜΑΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
Κείμενο αποσπάσματος: 
Το τραγούδι της Σόλβεϊγ

 

 

Με βλέπεις
με ντροπαλή ματιά; Μπορείς ν' αρνιέσαι
όταν εγώ παρακαλώ;
ΕΡΡΙΚΟΣ ΙΨΕΝ, Πέερ Γκύντ

 

 


’Αφησέ με νά 'ρθω μαζί σου,
εκλιπαρεί ο ποιητής
Κι εκείνη φεύγει χωρίς αυτόν
Και γι' αυτό φεύγει
Για να φύγει χωρίς αυτόν.

Θα πάω λέει μακριά.
Σε μια άσπρη χώρα.
Σε μια άμμο χώρα.
Σε ένα άσπρο σπίτι.
Με μια ζεστή φωτιά να καίει την νύχτα.
Σπινθηρίσματα για ακοές και το φύσημα
του ανέμου του λίβα το ξέσπασμα. Θα πάω
Σε μια απέραντη έκταση νύχτας
Από χιόνι ή άμμο. Μόνη
Στο άσπρο της χώρας
Που θα την ονομάσω Αλάσκα
αλλά θα την πω και Μαρόκο. Εκεί
ανάμεσα ουρανού και άσπρου
θα ατενίζω μόνο το λευκό.
Κι όταν δω μια μαύρη κηλίδα
Μακριά
Εκεί που το παιχνίδι της χώρας του ματιού ορίζεται
και ξεχωρίζει το άσπρο χώρας γης
απ' το γαλαζωπό της χώρας ουρανού
κι ύστερα πάλι από το βαθύ το μπλε της νύχτας.
Όταν θα δω εκεί μακριά μαύρη κηλίδα στον ορίζοντα
παράφωνη ν' ακούγεται σαν γρέζι του λαιμού που ηχεί
στο μέλι της φωνής. Να πω
’νδρας πως έρχεται μπορεί αυτός.
Να προετοιμαστώ να τον δεχτώ.
Στο χνώτο του μη ξαφνιαστώ.
Ακόμη κι αν κρατάει μαχαίρι
λουλούδι θα μοιάζει πορφυρό
στην λευκή όψη του κόσμου.

Άφησέ με νά 'ρθω μαζί σου, μου είπες.
Κι από πάνω το φεγγάρι επέμενε
πανσέληνα αδιάφορο
ότι όποιος θέλει νά 'ρθει μαζί σου
Να διανύσει οφείλει το λευκό
μαύρη κηλίδα στον ορίζοντα πρώτα αφού γίνει

Ότι αυτός
σημάδι μόνο είναι της ζωής
που αντιπαρέρχεται τον θάνατο.

Στην χώρα που ονόμασα Αλάσκα
αλλά την είπα και Μαρόκο
στιλπνός αέρας κοκκινίζει το δέρμα μου
Αγριεύει η ψυχή μου
Ζώο που τήκεται στον ήλιο σέλας της νυκτός.


Διακρίσεις: 

2003 Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών για την ποιητική συλλογή Λιγοστό και να χάνεται