ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ


ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ

Πήρε πτυχίο Φιλολογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και διδακτορικό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Δίδαξε μια δεκαετία στην Ιδιωτική Μέση Εκπαίδευση, κι από το 1966 έως το 1969 ως λέκτορας στην έδρα της Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Αθήνας, απ' όπου παύτηκε από τη δικτατορία της χούντας. Το 1974 έγινε καθηγητής στην ίδια έδρα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το 1984 αποχώρησε με "εθελουσία έξοδο" και το 1986 αναγορεύτηκε ομότιμος καθηγητής.

Iδρυτικό μέλος και επίτιμος πρόεδρος της "Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας".

Eχει λάβει μέρος σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια και χρημάτισε πρόεδρος ή μέλος σε διάφορες επιτροπές για θέματα λογοτεχνίας και βιβλίου.

Διατέλεσε πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων επί δύο θητείες (1997-2001).

 

ΒΙΝΤΕΟ (Βιντεοσκόπηση Χρήστος Κούκης)

 Πληροφορίες: 
Όνομα:  ΚΩΣΤΑΣ
Επίθετο:  ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
Εργογραφία: 

Ποίηση :

Τα τοπία του φεγγαριού, Μαυρίδης 1955
Η σκιά και το φως, Δίφρος 1960
Το χάραμα του μύθου, Δίφρος 1963
Ο κίνδυνος, Φέξης 1965, β΄έκδοση συμπλ. Βάκων 1972
Τα τοπία του ήλιου, Βάκων 1971
Έκλειψη, Βάκων 1974
Τα μισά του πλου, Κέδρος 1979
Αλλαγή φωτισμού, Κέδρος 1984
Τα ποιήματα Α΄(1944-1965, συγκεντρωτική έκδοση με τις 4 πρώτες ποιητικές συλλογές), Νεφέλη 1988
Ο ήλιος του μεσονυκτίου, Νεφέλη 1991
Τα ποιήματα Β΄(1965-1983, συγκεντρωτική έκδοση με τις 4 επόμενες συλλογές), Νεφέλη 1992
Παλίρροια, Γαβριηλίδης 1998

 Αφηγηματική Πεζογραφία :

Πρώτοι Αποχωρισμοί (Διηγήματα), Φιλολογικά Χρονικά, 1947.
Το φτερό και το χώμα (Διήγημα), Κέδρος 2001
Η κλειστή ζωή (Μυθιστόρημα), Μαυρίδης 1952, β' έκδοση, Κέδρος 2002

Κριτικές-Φιλολογικές Μελέτες :

Ο Τέλλος Aγρας και το πνεύμα της παρακμής, Εστία 1962, β΄έκδ. Βάκων 1967
Από τον συμβολισμό στη "Νέα Ποίηση", Βάκων 1967
Οι επιδράσεις στο έργο του Καρυωτάκη, Σοκόλης 1972
Η ανανεωμένη παράδοση (Γραμματολογία και Ανθολογία στη σειρά: Η Ελληνική Ποίηση), Σοκόλης 1980
Περιδιαβάζοντας,Τόμος Α΄: Από τον Κάλβο στον Παπατσώνη, Κέδρος 1982
Περιδιαβάζοντας, Τόμος Β΄: Στο χώρο της παλιάς πεζογραφίας μας, Κέδρος 1986
Περιδιαβάζοντας, Τόμος Γ΄: Από τη μεσοπολεμική στη μεταπολεμική πεζογραφία, Κέδρος 1994
Περιδιαβάζοντας, Τόμος Δ΄: Στους ίδιους και σ΄άλλους καιρούς, Κέδρος 1996
Περιδιαβάζοντας, Τόμος Ε': Γύρω στην νεοτερική ποίησή μας, Κέδρος 2002

Φιλολογικές Επιμέλειες :

Τέλλου Aγρα, Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας (Η τελευταία ανέκδοτη συλλογή του ποιητή), Φέξης, 1966.
Καίσαρ Εμμανουήλ, Ποιήματα (συγκεντρωτική έκδοση όλων των συλλογών του ποιητή), Πρόσπερος, 1980.
Τέλλος Αγρας, Κριτικά, τόμος Α΄: Καβάφης - Παλαμάς (1980), τόμος Β΄: Ποιητικά πρόσωπα και κείμενα (1981) Τόμος Γ΄: Μορφές και κείμενα της πεζογραφίας. (1984), Τόμος Δ΄: Γενικά και ειδικά θέματα (1995), Ερμής. (Ετοιμάζεται και ο Ε΄Τόμος.)
Τέλλος ’Aγρας, Επιλογή απ΄τα ποιήματα. Ερμής, 1996.
Γιώργος Γεραλής, Ανθολογημένος και αυτοανθολογημένος, Ερμής, 1997.
Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, 20 και 1 ποιήματα με ανάγνωση σε CD, Σχολής ΙΜ Παναγιωτόπουλο (2001).
Ρήγας Γκόλφης, Ποιήματα (συγκεντρωτική έκδοση όλων των τυπωμένων από τον ίδιο τον ποιητή συλλογών και της τελευταίας ανέκδοτης), Εστία (2002).
Επιμέλεια και ανθολόγηση των Διηγημάτων του Σπύρου Πλασκοβίτη, Κέδρος.


Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες :


Εδώ, που μάχεται το φως με τη βαρύτητα (Επιλογή 66 ποιημάτων στα γερμανικά απ΄ όλες τις συλλογές του), Kostas Stergiopoulos, Hier, wo das licht mit der schwercraft ringt. Μτφρ. Birgit Hildebrand. Mit Zeichnungen von Dagmar M. - Wodarg, Romiosini, Κολωνία, 1994.
Ο ήλιος του μεσονυκτίου (ολόκληρη η συλλογή στα ισπανικά). Μτφρ. Javier Sanz. Eκδόσεις Visor, Madrid 1999.
Στιλπνότητα της μέρας (Επιλογή από 7 ποιητικές συλλογες στα Ιταλικά), μετάφραση Vincenzo Rotolo, Εκδ. Salvatore Sciascia Editore 2001.
Σε μαύρο κι άσπρο (Επιλογή 89 ποιημάτων στα ρουμανικά απ' όλες τις συλλογές του), Kostas Steryopoulos, In negru si alb, poeme alese. Μτφρ. Elena Lazar, Editura Meronia, Bucuresti, 2003.


Διεύθυνση: 

Κύπρου 74-76,
112 57 Αθήνα


Έτος γέννησης:  1926-2016
Τόπος γέννησης:  Αθήνα
Τίτλος αποσπάσματος:  ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Κείμενο αποσπάσματος: 

ΤΑ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΑ

Τόποι χλοεροί, με μάρμαρα και κυπαρίσσια,
με χώμα μουσκεμένο από πολλά δάκρυα,
που εμείς τους λέμε
νεκροταφεία ή κοιμητήρια.

Εκεί δεν κατοικεί κανείς.

Λησμονημένοι τόποι,
που θαρρούμε πως κοιμίζουν τους
αγαπημένους μας.
Κάποτε μόνο ο άνεμος διαβαί-
νοντας βγάνει φωνή,
κάποτε μόνο αφήνει λυπημέ-
νη τη φωνή του το πουλί.

Εκεί κανείς δεν κατοικεί.
Ήλιος και βροχή,
παιχνίδια του αττικού χειμώνα.

Τα κοιμητήρια είναι για τους ζωντανούς.
Οι νεκροί έχουν πεθάνει.

("Τα τοπία του ήλιου", 1971.)



ΣΤΟ ΝΥΧΙ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ


Θα σπαράξεις κι εσύ στο νύχι της γάτας,
κι αυτοί που παίζουν την ψυχή μας στα χαρτιά,
κι αυτοί που παίζουνε στα ζάρια την ψυχή μας,
εδώ που συνοικούν οι δαίμονες κι οι άγιοι.

Αλλά γιατί να μιλάμε για θάνατο;
Υπάρχουν τόσοι θάνατοι ζωντανοί!

Πόσες κατάπια τέτοιες πετρωμένες ώρες!
Έζησα κάτω απ' τα μάτια και τα νύχια της
μέγαιρας,
είδα το σιωπηλό μίσος των κανθάρων,
το πνεύμα που φυσάει απ' τις ερήμους.

Κι έτσι, επέρναγα πάντα μέσα από φλογισμένες
γλώσσες κι ουρλιαχτά,
το χνώτο των θηρίων μ' άγγιζε στο σβέρκο μου,
βαδίζοντας ώρες ατέλειωτες,
αναγκάζοντας το σώμα μου να υπακούσει.

Ήδη στη μοναξιά μου εδώ περιφρονώ
τα ταπεινότερα απ' αυτά:
διπρόσωπες νυφίτσες, τρωκτικά, δαρμένους σκύλους.
Βάζω άφοβα το χέρι μου στο στόμα λεονταριών.

Τον κίνδυνο άμα τον φοβάσαι σε δαγκώνει.

("Έκλειψη", 1974.)




ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΟΥΤΟΥΚΙ


Μόλις διαβήκαμε το κατώφλι,
ακούστηκε η μουσική των χιλιετηρίδων,
καθώς προχωρούσαμε ανάμεσα σε σταλακτίτες και σταλα-
γμίτες
μεγαλωμένους απ' τους αιώνες?
σταλαγματιές κρεμάμενες χρόνια και χρόνια που ποτέ δε
στάλαξαν
κι ωχροί μαρμάρινοι κορμοί που φύτρωναν χωρίς ρίζες.

Ο κρυσταλλικός σχιστόλιθος. Ο δολομιτικός ασβεστόλιθος.

’νθρωποι με τα κυριακάτικά τους,
που δεν είχαν ξανακάνει άλλον ένα τέτοιο περίπατο,
κι ο βραχνιασμένος οδηγός απ' την ξενάγηση.
Γυναίκες με παντελόνια κι άντρες με τακούνια,
ψυχές που κοιμισμένες έρχονται και κοιμισμένες φεύγουν
και πάνε σ' άλλο σώμα να ξυπνήσουν.

Κανείς δεν ήξερε πού πηγαίναμε,
έτσι όπως νύχτωνε και ξημέρωνε
μέσα στην υγρασία του χλομού μαρμάρου.
Αγάλματα και σταυροί με μορφές συσπασμένες,
νεκροταφείο απέραντο μ' αλλόκοτα σχήματα,
αλλάζανε την όψη τους
μόλις στεκόσουν να τα κοιτάξεις.

Μα κάποια στιγμή φάνηκε ψηλά μακρινό το
φως της μέρας,
κι όλοι πιστέψανε πως δόθηκε μια εξήγηση,
πως βρήκανε την αρχή.

Κι ωστόσο, πηγαίναμε σαν τα πρόβατα στη σφαγή
κάτω απ' τις πέτρες και τις χιλιετηρίδες κι ακό-
μα πιο βαθιά,
ενώ βγαίναμε πια απ' της γης τα σπλάχνα,
νομίζοντας πως της ξεφεύγαμε.

Ώσπου βρεθήκαμε πάλι έξω
στο φωτεινό φθινόπωρο της Αττικής.

("Τα μισά του πλου", 1979.)


Διακρίσεις: 

Έχει τιμηθεί δύο φορές με Κρατικό Βραβείο Ποιήσεως (με το Β΄ το 1961 και με το Α΄ το 1993)

με το Βραβείο Κριτικής Μελέτης της "Ομάδας των Δώδεκα" (1963)

με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μελέτης και Δοκιμίου (1974)

με το Βραβείο Δοκιμίου και Μελέτης της Ακαδημίας Αθηνών Ιδρύματος Ουράνη (1997)

και με το Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών Ιδρύματος Πέτρου Χάρη για τα διηγήματά του Το Φτερό και το Χώμα, καθώς και για το σύνολο του έργου του (2002)