Οντολογία της σχέσης, Ίκαρος 2004
Το ρητό και Το Άρρητο - Τα γλωσσικά όρια ρεαλισμού της μεταφυσικής, Ίκαρος 1999
Η απανθρωπία του δικαιώματος, Δόμος (3η) 2000
Μετανεωτερική Μετα-φυσική, Δόμος (2η) 2004 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στ' αγγλικά)
Το πραγματικό και το φαντασιώδες στην Πολιτική Οικονομία, Δόμος (2η) 1996
Προτάσεις Κριτικής Οντολογίας, Δόμος (3η) 1995
Ορθός λόγος και κοινωνική πρακτική, Δόμος (3η) 1999
Σχεδίασμα Εισαγωγής στη Φιλοσοφία, Δόμος (5η) 2002 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Γαλλικά, Σερβικά και Ουκρανικά)
Το πρόσωπο και ο Έρως, Δόμος (6η) 2001 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Αγγλικά, Γερμανικά, Ρουμανικά, Ρωσικά και Ουκρανικά)
Χάιντεγγερ και Αρεοπαγίτης, Δόμος (4η) 1998 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ρουμανικά, Ρωσικά, Σερβικά και Σλοβενικά)
Πολιτιστική Διπλωματία - Προθεωρία ελληνικού σχεδιασμού, Ίκαρος (2η) 2003

***

Τα καθ' εαυτόν, Ίκαρος (3η) 1996

Σχόλιο στο «Άσμα Ασμάτων», Δόμος (6η) 2003 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ρωσικά και Ουκρανικά)
Καταφύγιο ιδεών-Μαρτυρία, Ίκαρος (6η) 2001
Αόριστη Ελλάδα - Κοντσέρτο για δύο αποδημίες, Δόμος (2η) 1999
Η κόκκινη πλατεία και ο θείος Αρθούρος, Δόμος (5η) 1998
Πείνα και δίψα, Γρηγόρη (5η) 1997 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Φινλανδικά και Ρουμανικά)

***

Η μεταφυσική του σώματος-Σπουδή στον Ιωάννη της Κλίμακος, Δωδώνη 1971
Η ελευθερία του ήθους, Ίκαρος (3η) 2002 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ρουμανικά και Ουκρανικά)
Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα, Δόμος (5η) 2005 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Αγγλικά)
Αλφαβητάρι της πίστης, Δόμος (13η) 2002 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ρουμανικά, Ρωσικά και Σερβικά)
Η απολογητική, Γρηγόρη (2η) 1975
Ερωτικών Αμφιλογία ή περί λιβελλοπράγμονος μοναχού, Δόμος 1989
Αλήθεια και ενότητα της Εκκλησίας, Γρηγόρη (2η) 1997 (Μεταφράστηκε & κυκλοφόρησε στα Γαλλικά, Ιταλικά και Ρωσικά)
Ενάντια στη θρησκεία, Ίκαρος 2006

***

Η κρίση της προφητείας, Δόμος (3η) 2006
Το προνόμιο της απελπισίας, Γρηγόρη (2η) 1983
Κεφάλαια Πολιτικής Θεολογίας, Γρηγόρη (3η) 1983
Η Νεοελληνική Ταυτότητα, Γρηγόρη (4η) 2001
Κριτικές παρεμβάσεις, Δόμος (4η) 1993
Το κενό στην τρέχουσα πολιτική, Καστανιώτη (2η) 1992
Ελλαδικά προτελεύτια, Καστανιώτη 1992
Χώρα υποχείρια παιγνίου, Καστανιώτη 1994
Απερισκέπτως αυτόχειρες, Καστανιώτη 1994
Κύκλος φαύλος στροβιλώδης, Καστανιώτη 1994
Αφελληνισμού παρεπόμενα, Κάκτος (2η) 2005
Ελληνότροπος πολιτική, Ίκαρος 1996
Αντιστάσεις στην αλλοτρίωση, Ίκαρος 1997
Πολιτισμός, Το κεντρικό πρόβλημα της πολιτικής, Κάκτος (2η) 2005
Ιχνηλασία νοήματος, Λιβάνη 1998
Η παρακμή ως πρόκληση, Λιβάνη 1999
Ελληνική ετοιμότητα για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, Λιβάνη 2000
Η Αριστερά ως Δεξιά - Η Δεξιά ως παντομίμα, Πατάκη (2η) 2001
Κομματοκρατία, Πατάκη (3η) 2004
Εις μικρόν γενναίοι - Οδηγίες χρήσεως, Πατάκη 2003
Η λογική αρχίζει με τον έρωτα, Ίκαρος 2004
Κοινωνιοκεντρική Πολιτική: Κριτήρια, Εστία 2005
Μαχόμενη ανελπιστία, Εστία 2007

Από τις εκδόσεις ΙΑΝΟS:

Προφορική Αμεσότητα, 2003
Έπαινος ψήφου τιμωρητικής, 2007
Η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα σήμερα, 2008
Το πολιτικό ζητούμενο στην Ελλάδα σήμερα, 2009
Κατά κεφαλήν Καλλιέργεια, 2010
Η πολιτική γονιμότητα της οργής, 2011
Η καταστροφή ως ευκαιρία, 2012
Το πρόβλημά μας είναι πολιτικό όχι οικονομικό, 2013
Η Ελληνικότητα ως ποιότητα και ως ντροπή, 2014
Finis Graeciae, 2014
Τόπος του ανοίκειου τρόπου, 2015
Πείνα και Δίψα, 2015
Αόριστη Ελλάδα – Κοντσέρτο για δύο αποδημίες, 2016
Την αλήθεια κατάματα, 2016
Να επαναστατήσει η αξιοπρέπεια, 2017
Ελληνοκεντρικός εκσυγχρονισμός, 2018
 Ολοκληρωτισμός αμφιπρόσωπος – Ι. Η Κόκκινη Πλατεία και ο θείος Αρθούρος, ΙΙ. Παθήματα χωρίς μαθήματα, 2018

Πλαστήρα 84,
171 21 Ν. Σμύρνη

CANTUS FIRMUS


Ιδού ει καλή, η πλησίον μου,
ιδού ει καλή. οφθαλμοί σου περιστεραί.


Η ΑΜΟΙΒΑΙΟΤΗΤΑ σημαίνεται στο βλέμμα. Το πρώτο σκίρτημα είναι πάντα η αθέλητη στάση δυό βλεμμάτων που διασταυρώθηκαν. Δηλαδή ο έρωτας γεννιέται στο φως. Βλέμμα, χαμόγελο, φωνή, χειρονομία, κίνηση -όριο του σωματικού και του ασώματου- τόπος των σημαινόντων της αμοιβαιότητας.

Το φως του ερωτευμένου βλέμματος περνάει στα χείλη. Το χαμόγελο δεν είναι σύσπαση, είναι λάμψη. Βλέμμα και χαμόγελο αξεδιάλυτα, το ίδιο φως. Ανταύγεια μοναδικότητας, δελφίς του πόθου.

Τρίτο άυλο πεδίο, η φωνή. Ζεστασιά της φωνής, τρέμουλο της επιθυμίας, τρυφερότητα που δεν κρύβεται, όσο κι αν προσπαθεί. Το "ράγισμα" της φωνής στην ερωτική έκπληξη, πρωτάκουστος ήχος το όνομά μας στα χείλη του ’λλου. Κι όσο διαρκεί ο έρωτας, σε κάθε λόγο η φωνή ψηλαφητή σάρκα, αισθητή αμεσότητα. Εκφορά του λόγου ένσαρκη στη μουσική μιας μοναδικής κλήσης.

Η μουσική μεταγράφεται στη "χάρη" της κίνησης, της χειρονομίας. Χάρη σημαίνει ρυθμό κάλλους που καλεί στην τρυφερότητα -κλήση απτή όσο και η μουσική της φωνής. Ο έρωτας μεταλλάζει τις χειρονομίες, μεταλλάζει το βάδισμα, την κίνηση της κεφαλής, των ώμων, δίνει άλλο ρυθμό στο κορμί -κάτι σαν συνεσταλμένη χορευτική διάθεση, ανεπαίσθητο κύμα κρυμμένης χαράς.

Άυλη συγχορδία σε απεριόριστη διαβάθμιση τόνων. Από την εγωκεντρική επιθυμία, ως την παραφορά της αυτοπροσφοράς. Από την απρόσωπη ανάγκη κατοχής και ιδιοποίησης, ως την τέλεια αυτοεγκατάλειψη, την αγαπητική κένωση. Από τον θάνατο, ως τη ζωή.

Διαβάζουμε τον έρωτα στο βλέμμα, στο χαμόγελο, στη χάρη της κίνησης. Το κορμί μιλάει τη γλώσσα της ψυχής, η ψυχή λέει τον πόθο της ζωής με το φως μιας ανυπότακτης σε ορισμούς εκφραστικής.

Ακόμα και στην πιο εγωκεντρική δίψα ηδονής, το σώμα του ’λλου είναι κάτι περισσότερο από αντικείμενο επιθυμίας. Είναι το σημαίνον της επιθυμίας. Σημαινόμενο, έστω ανεπίγνωστο, μόνο η ζωή. Το ποθούμενο σώμα αρθρώνει την επιθυμία σε υπόσχεση, όμως ο λόγος της επιθυμίας κατευθύνεται πέρα από το σώμα του ’λλου. Γι' αυτό και η ηδονή των γυναικών -ηδονή που υπόσχεται το γυναικείο κάλλος- είναι η πέρας μή έχουσα.

Το σημαίνον της επιθυμίας αναδύεται στον τόπο του κάλλους. Γλώσσα της σωματικής ομορφιάς, σε μια πρώτη φάση, και γλώσσα του ενδύματος. Όταν η αμοιβαιότητα της επιθυμίας υπερβεί τη σχετικότητα της γλώσσας, τότε είναι αυτονόητη η γυμνότητα, η παραίτηση από το ένδυμα. Τότε όλο το κορμί είναι βλέμμα και χαμόγελο και ρυθμός χάρης, αμεσότητα πόθου για την πληρότητα της σχέσης, την πληρότητα της ζωής.

Η γυμνότητα δεν ολοκληρώνεται ποτέ. Δεν αρκεί η απουσία του ενδύματος για να συντελεστεί η γυμνότητα, ούτε για να βιωθεί. Η γυμνότητα είναι μια προοδευτική σπουδή της πάντοτε ακαθόριστης μεταλλαγής των σημαινόντων, μεταλλαγής των γλωσσών που ενδύεται ο λόγος της επιθυμίας. Αδιάκοπο εναλλακτικό πέρασμα από τη γλώσσα της θέας στη γλώσσα της αφής, από τη μέθη της κλήσης στην έκσταση της μετοχής.


Η σωματική απαίτηση της ηδονής -επιθυμία τυφλή, στερημένη την όραση του πραγματικού της στόχου- σημαίνεται στο ένδυμα ή στη γυμνότητα, όπως σημαίνεται και στο βλέμμα, στο χαμόγελο, στη φωνή, στη χειρονομία, στην κίνηση. Η σημαντική του φωτός και της χάρης αυτονομείται, παύει να διαβαίνει επί τό πρωτότυπον του έρωτα. Ο λόγος της επιθυμίας ντύνεται την επιθετική γλώσσα της εγωκεντρικής απαίτησης. Εκβιάζει την ανταπόκριση στη δίψα της ηδονής.

Υπάρχει ερωτική γυμνότητα, και επιθετική γυμνότητα. Η δεύτερη εκβιάζει τη σχέση, δηλαδή την αναιρεί στο επίπεδο της συναλλαγής. Είναι η γυμνότητα που προσφέρεται ως απρόσωπο αντικείμενο ηδονής, έξω από τα όρια της σχέσης, της αμοιβαίας αυτοπροσφοράς. Για να εισπράξει την εφήμερη ικανοποίηση της ανάγκης, ή τη ναρκισσική επιβεβαίωση του εγώ ως ποθητού αντικειμένου. Είναι η εμπορευματοποιημένη γυμνότητα της έντυπης πρόκλησης, των φαντασιώσεων του πορνικού θεάματος, του ψυχρά σκόπιμου "φλερτ". Είναι το φως στην ανταρσία της αστραπής (Λουκ. 10,18).

Η ερωτική γυμνότητα είναι μόνο αυτοπροσφορά. Δεν αποφασίζεται, γεννιέται. Όπως το φως στο ερωτευμένο βλέμμα και στο χαμόγελο. Για να δηλώσει την παραίτηση από την έσχατη αντίσταση της αυτοάμυνας, την ντροπή. Ντροπή είναι η φυσική άμυνα στην εγωκεντρική απαίτηση του άλλου. Αμύνομαι με το ένδυμα, ντύνομαι για να περισώσω την υποκειμενικότητά μου: Να μην εκτίθεμαι στα βλέμματα σαν απρόσωπο αντικείμενο ηδονής.

Όταν ο έρωτας εγγίσει το θαύμα, την αμοιβαία αυτοπαραίτηση και αυτοπροσφορά, τότε δεν υπάρχει ντροπή, γιατί δεν υπάρχει άμυνα και φόβος. Τότε όλο το κορμί μιλάει τη γλώσσα του βλέμματος, του χαμόγελου, του ρυθμού της χάρης. Ο άνθρωπος ολόκληρος γίνεται όλος φως και όλος πρόσωπον και όλος οφθαλμός -δόσις αγαθή και δώρημα τέλειον. Μόνο δίνεται, μόνο προσφέρεται, δίχως αντιστάσεις ή κρατούμενα. Και ο τέλειος αφοπλισμός της αυτοπαράδοσης ενδύεται τη γλώσσα της αποκαλυπτικής γυμνότητας.
Η αγάπη ού γινώσκει την αιδώ, διά τούτο ού γινώσκει δούναι σχήμα εις ευταξίαν των μελών αυτής. Η αγάπη φυσικώς έχει το μη αιδείσθαι και λαθείν το μέτρον αυτής.

Ό,τι στην επιθετική γυμνότητα μας προκαλεί και μας αποτροπιάζει -ως αναίδεια και ασχημοσύνη και αμετρία- στον αληθινό έρωτα μπορεί "φυσικώς" να είναι μόνο θάμβος αγάπης. Όταν πραγματικά παραιτείσαι και παραδίνεσαι, όταν δεν σε ενδιαφέρει παρά μόνο η χαρά και αλήθεια του ’λλου, μόνο να ανθήσει ο ’λλος στην ηδονή του πληρώματος της σχέσης, τότε δεν υπάρχουν φραγμοί και κανόνες, σχήματα ευταξίας των μελών και μέτρα αιδημοσύνης.

Η ερωτική γυμνότητα δεν ολοκληρώνεται ποτέ, γιατί είναι η γλώσσα της "κένωσης". Η αφαίρεση των ενδυμάτων δεν αρκεί για να συντελεστεί η γυμνότητα. Πρέπει να ενδυθεί τη γλώσσα της αυτοπαράδοσης και αυτοπροσφοράς. Με την απεριόριστη ευφράδεια των αδιάκοπων εκπλήξεων της σχέσης.

Ερωτική γυμνότητα, γλώσσα της "κένωσης": Ο Ιησούς βρέφος γυμνό μέσα στη φάτνη, εν ποταμώ γυμνωθείς βάπτισμα δεχόμενος ως δούλος, γυμνός κρεμάμενος επί ξύλου ως ληστής. Και διά τούτων απάντων τον περί ημάς αυτού παρέστησεν έρωτα.

Όταν η χριστιανική Παράδοση μιλάει για τη σάρκωση του Θεού, δεν εξαντλεί τη σημαντική της αποκάλυψης στην ιστορικότητα του γεγονότος. Το ιστορικό πρόσωπο του Ιησού αποκαλύπτει τον τρόπο υπάρξεως του Θεού: Μιαν απεριόριστη δυναμική ερωτικής αυτοπροσφοράς, την "κένωση" του Θεού από παραφορά αγάπης για τον άνθρωπο. "Κένωση" σημαίνει ότι ο άμορφος παίρνει μορφή, ο άρρητος γίνεται γλώσσα. Μορφή και γλώσσα είναι η σάρκα του περατού και εφήμερου, η σάρκα του θνητού. Που μπορεί ωστόσο να σημάνει το απεριόριστο και άχρονο, την προσωπική παρουσία της όντως ζωής.

Στα δεδομένα της μορφής και της γλώσσας ανήκει κάθε σημαίνον της σάρκωσης του Θεού: Η σύλληψη από μητέρα παρθένο, σύλληψη ελεύθερη από τη φυσική ορμή πλασματικής αυτοδιαιώνισης του θνητού. Ο Θεός (ο ’λλος της ζωτικής μας επιθυμίας) αποκαλύπτεται Πατήρ: η ζωοποιός αρχή ως προσωπική ύπαρξη. Η παρθένος γίνεται μητέρα -η ερωτική δυνατότητα της φύσης σαρκώνει την όντως ζωή, δίχως διάμεσο εφήμερου πόθου. Η γλώσσα σημαίνει τον τρόπο της ζωής, χωρίς το σημαινόμενο να υποτάσσεται στο νοηματικό σημαίνον. Το σημαινόμενο παραμένει επέκεινα του σημαίνοντος, όπως παραμένει επέκεινα κάθε ερωτικής συν-ουσίας ο συμμέτοχος της συνουσίας, στη δυναμική απροσδιοριστία του υποκειμένου "’λλου".

Ο Θεός της ιστορικής αποκάλυψης και ο ’λλος της ερωτικής συνουσίας είναι η αλήθεια. Εδώ α-λήθεια σημαίνει τη μη-λήθη, την προσωπική εμφάνεια. Αλήθεια μόνο η φανέρωση, μόνο η γυμνότητα της "κένωσης", το σημαίνον της επιθυμίας. Το σημαινόμενο της επιθυμίας πάντα επέκεινα, απρόσιτο στη γλώσσα, προσιτό μόνο στην αμεσότητα της ερωτικής σχέσης.