Η «Ξεχασμένη» του Γ. Σεφέρη

                                      Β. Π. Καραγιάννης

Το βραδυραγόν τραίνο για Βέροια και Δυτική Μακεδονία περνά από την «Ξεχασμένη». Μικρή κοινότητα που πηγαινοήλθε παλιότερα διοικητικά μεταξύ ν. Θεσσαλονίκης και ν. Ημαθίας
για να καταλήξει στο δεύτερο.

«Ξεχασμένη! αντιλάλησε ο μηχανοδηγός»

Εδώ ας σταθώ κάπως.

«Ως την Ξεχασμένη (το σταθμό) δεξιά κι αριστερά κάμπος. Τα δέντρα σαν κόκαλα φωτογραφισμένα με ράδιο. Ασπρο μπαμπάκι μέσα στην ομίχλη». γράφει στις περιποιημένες,
κι ευτυχώς, «Μέρες» του.

Το όνομα το χωριό, το υψηλότερο του κάμπου - εξέχει ...7 μέτρα από τη θάλασσα- το πήρε από δύο βόδια και ένα μοναχό, ο οποίος αγίασε τα παλιά χρόνια σ’ εκείνα τα μέρη.
Ο καλόγερος ανήκε αρχικά στη δύναμη της παλαιάς Μονής του Προδρόμου στις υπώρειες των Πιερίων, άνωθεν του ποταμού Αλιάκμονα κοντά στη Βέροια.
Η τάξη του μοναστηριού συγγένευε με εκείνη του τάγματος των «‘Αγιοβασιλιτών μοναχών» εκείνων δηλαδή που εμόναζαν στην Κύπρο μαζί με τις «Γάτες τ’ Αη Νικόλα».
Ο πολύ πιστός κι ολιγαρκής ως στρουθίον, ασκητής, απομακρύνθηκε του κοινοβίου και της μονής του και βρήκε μια σπηλιά όπου εγκατέστησε το σαρκίον της τυραγνίας του.
Στο σπήλαιο έζησε μέσα σε αυστηρή άσκηση και προσευχή τρώγοντας χόρτα από εκείνα που φύτρωναν στα πέριξ του.

Στην αρχή υπέστη άγρια επίθεση (το στενό μαρκάρισμα της σήμερον) από τους δαίμονες (ιδίως από τον «Δαίμονα της πορνείας») για να εγκαταλείψει το σπήλαιο·
όμως με την προσευχή και τη νηστεία κατενίκησε αυτούς και τους ανάγκασε να τον αφήσουν ήσυχο. Εκεί έζησε 50 χρόνια και σε ηλικία 90 ετών παρέδωσε το πνεύμα, θέλω να πω πέθανε.
Μετά από καιρό κυνηγάρικα σκυλιά βρήκαν το σκήνωμά του και οι κ.κ. κυνηγοί τους, είδαν από μακριά μια οπτασία να τους καλεί.
Προσεγγίζοντας αυτή χάθηκε, εννοείται, αλλά βρήκαν το ευωδιάζον λείψανο κι ειδοποίησαν πάραυτα τον κατά τόπον αρμόδιον Μητροπολίτη.
Αυτός επιτοπίως εγνωμάτευσε περί του θαύματος και θέλησε να το πάρει δια τα περαιτέρω στην έδρα της Μητροπόλεως στην πόλη, από την οποία στο κάτω κάτω πέρασε
κι ο απόστολος Παύλος καθώς γράφεται. Ομως διαβάντες τον Αλιάκμονα μετά της πολυανθρώπου κουστωδίας, οι πιστοί τσακώθηκαν μεταξύ τους αφού οι ντόπιοι ήθελαν
να κρατήσουν εκεί το ηγιασμένο λείψανο και να κτίσουν προσκυνηματικό ναό στα χωριά τους, ότι δικό τους ήταν το θαύμα αφού βρέθηκε στην κτηματική τους περιοχή και κατά το Ρωμαϊκό δίκαιο,
τους ανήκε. Ομως, θεία επινεύσει ήρθη το αδιέξοδο κι άφησαν στα αγαθά βόδια ν’ αποφασίσουν γι’ αυτούς. Έζεψαν μια άμαξα και επάνω της έθηκαν το λείψανο.
‘Οπου αυτά θα σταματούσαν εκεί θα κτιζόταν ο ναός. Τα οιονεί ιερά βόδια, όπως τα Ομηρικά «του ‘Ηλιου τα αργά γελάδια», ξεκίνησαν για τον κάμπο της Βέροιας.
ύριζαν τον άγιο από μέρος σε μέρος, περνούσαν από τα χωριά της περιοχής και το ιερό σκήνωμα ευλογούσε τις διερχόμενες κοινότητες, όσο του το επέτρεπε η προ της επισήμου αγιοποιήσεως,
ευλογητήρια  τάξη. Η πομπή διέσχισε διάφορα χωριά τα οποία εκ του λόγου τούτου έλαβαν και τ’ όνομα όπως τα Διαβατά όταν τα διέβησαν  στα γρήγορα, το Ραψομανίκι γιατί κάπου πιάστηκε
το μανίκι του ράσου του αγίου, σχίστηκε και το έραψαν, Μέση γιατί πέρασε από τη μέση της ο άγιος.
Οταν η ηγιασμένη βοϊδοπομπή έφτασε στο μέρος της νυν κοινότητας  μας τα βόδια ξεχάστηκαν κι άρχισαν να βόσκουν, διότι πεινούσαν τα ζωντανά.
Η παρασπονδία δεν θεωρήθηκε βέβηλη κι ως εκ τούτου δεν είχαν το τέλος που είχαν εκείνα τα γελάδια στην ακρογιαλιά από τους «συντρόφους του Οδυσσέα στον Αδη».
Απλά «Πεινούσανε στης Βέροιας γης την πλάτη» κι ως εκ τούτου από αυτή την ολιγόλεπτη και εκ της πείνας λησμονιά , γιατί κάποια στιγμή συναισθάνθηκαν την ιερή αποστολή τους
και συνέχισαν το δρόμο ως τη Βέροια, έλαβεν ο τόπος το όνομα «Ξεχασμένη».
Τους πολύ μακρινούς απογόνους αυτών των ελλόγων βοδιών είδε ο Σεφέρης εκείνο το πρωινό της 16ης Νοεμ. 1936, όταν το τραίνο μετά το Πλατύ, πέρασε την «Ξεχασμένη»
που κάπως τον συγκίνησε το όνομά της το ποιητικό και άνοιξε μια αυλακιά στον τόπο αυτό και στις ακόμα πιο εύφορες «Μέρες» του.