Απονεμήθηκαν τα βραβεία της Εταιρείας Συγγραφέων
Την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2017, ώρα 19.30, στο αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, το Βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» απονεμήθηκε στη συγγραφέα Χριστιάνα Λαμπρινίδη για την προσφορά της στα γράμματα και τον πολιτισμό τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Το Βραβείο «Δαίδαλος» απονεμήθηκε στον συγγραφέα και μεταφραστή Μισέλ Βόλκοβιτς για τη συμβολή του στα γράμματα και τον πολιτισμό και ιδιαίτερα για την προβολή της ελληνικής ποίησης στη Γαλλία.
Το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Ποιητή στη μνήμη Γιάννη Βαρβέρη απονεμήθηκε στη Δανάη Σιώζου για τη συλλογή της «Χρήσιμα παιδικά παιχνίδια» (εκδόσεις Αντίποδες).
Το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Πεζογράφου στη μνήμη Μένη Κουμανταρέα απονεμήθηκε στον Κωνσταντίνο Χατζηνικολάου για το μυθιστόρημά του «Ιάκωβος» (εκδόσεις Αντίποδες).
Τα βραβεία απένειμαν η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, ο γενικός γραμματέας της Βουλής Κωνσταντίνος Αθανασίου, ο πρόεδρος του Οργανισμού Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) Αντώνης Καρατζάς και η Αλίκη Βαρβέρη.
Για τη Χρ. Λαμπρινίδη μίλησε ο συγγραφέας και επίτιμο μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων Σάββας Μιχαήλ ενώ για τον Μισέλ Βόλκοβιτς μίλησε ο ποιητής και μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων Χριστόφορος Λιοντάκης.
Στην ίδια εκδήλωση η Εταιρεία καλωσόρισε τα νέα της μέλη, παρουσιάζοντας επίσης το ημερολόγιό της για το 2018 με θέμα «Διαβάζοντας την Αθήνα» (εκδόσεις Πατάκη), που είναι αφιερωμένο στην ανακήρυξη της πόλης σε Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΟΥΛΙΑΡΑ
… Στις 23 Νοεμβρίου 1644 εκδόθηκαν τα «Αρεοπαγιτικά», η μπροσούρα του τυφλού ποιητή του Παραδείσου (“χαμένου & ξανακερδισμένου”) Τζον Μίλτον κατά της λογοκρισίας και υπέρ της ελευθερίας του λόγου & της έκφρασης, η υπεράσπιση των οποίων αποτελεί θεμελιώδη λόγο δημιουργίας & ύπαρξης της Εταιρείας Συγγραφέων.
Επειδή η σοβαρότητα όμως δεν ισοδυναμεί με σοβαροφάνεια, για τους συγγραφείς τουλάχιστον, ας θυμίσω επίσης ότι στις 23 Νοεμβρίου 1889 λειτούργησε το πρώτο μηχάνημα τζουκμποξ [στο Palais Royale Σαλούν] στο Σαν Φρανσίσκο [ενώ το 1946 γεννήθηκε ο Κούδας για όσους δεν είναι από τη Θεσσαλονίκη …]
Επιπλέον, την 23η Νοεμβρίου επιχειρεί να καθιερώσει Διεθνή Ημέρα των Λέξεων ως φορέων συνεννόησης μεταξύ πολιτισμών το Μουσείο του Λόγου (ή των Λέξεων ή της Λέξης: Museo de la Palabra) που ιδρύθηκε την ημερομηνία αυτή το 2009 στη χώρα του Θερβάντες. Μήπως θα έπρεπε και στη χώρα μας να υπάρχει κάτι αντίστοιχο, συνεχιστές καθώς καυχόμαστε ότι είμαστε της πιο μακρόβιας γλώσσας στη Δυτική παράδοση;
Εν πάση περιπτώσει, τη γλώσσα αυτή χρησιμοποίησαν για να γράψουν τα εκλιπόντα μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων, που ιδρύθηκε πριν 36 χρόνια & αριθμεί περίπου 360 μέλη σήμερα.
Πέντε μήνες μετά την 23η Νοεμβρίου, στις 23 Απριλίου 2018, Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου για ένα χρόνο γίνεται η Αθήνα, όπως ανακηρύχθηκε από την UNESCO. Στο γεγονός αυτό είναι αφιερωμένο το Ημερολόγιο 2018 της Εταιρείας Συγγραφέων, με θέμα «Διαβάζοντας την Αθήνα» και κείμενα ενενήντα μελών της Εταιρείας.
… Η 23η Απριλίου – ανήμερα του Αγίου Γεωργίου και ημέρα θανάτου το 1827 του Γεωργίου Καραϊσκάκη – είναι η Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου & των Πνευματικών Δικαιωμάτων (World Book & Copyright Day), που εορτάζεται από το 1995 από την UNESCO, ενώ τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα από την Εταιρεία Συγγραφέων & την Ένωση Ελληνικού Βιβλίου.
23 Απριλίου είναι η ημέρα γέννησης το 1564 του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, που συνδυάζει σεξ & πυρ στην ελληνική εκδοχή του επωνύμου του. Ο Σαίξπηρ απεβίωσε το 1616, έτος όταν πέθανε και ο αρχαιότερός του (γεννημένος το 1547), Θερβάντες, με ημερομηνία θανάτου την 23η Απριλίου. Πρόκειται για την ίδια ημερομηνία γέννησης & θανάτου, αλλά όχι για την ίδια ημέρα, καθώς την εποχή εκείνη στην Ισπανία ίσχυε το Γρηγοριανό ημερολόγιο, ενώ στην Αγγλία το Ιουλιανό. Ο Θερβάντες πέθανε δέκα ημέρες νωρίτερα, δηλαδή. Αυτά κάνουν οι συγγραφείς και έπειτα τους χρωστάμε βραβείο.
Όπως δεν υπάρχουν βιβλία χωρίς συγγραφείς – διαπίστωση που αποτελεί πυρήνα των πνευματικών δικαιωμάτων – έτσι δεν υπάρχουν συγγραφείς χωρίς αναγνώστες – διαπίστωση που έχει άμεση σχέση με τον θεσμό των βραβείων.
Γιατί οι βραβεύσεις έρχονται να ερεθίσουν το ενδιαφέρον των αναγνωστών για βιβλία & συγγραφείς. Σωστά ή λάθος, θεωρούμε ότι είναι δυσκολότερο σήμερα να εκδοθεί ένα βιβλίο, παρά τις δυνατότητες που παρέχουν ηλεκτρονικές & διαδικτυακές εκδόσεις και τυποτεχνικές εξελίξεις, όπως η βάσει ζήτησης εκτύπωση (print on demand). Όπως και αν έχουν τα πράγματα, το γεγονός παραμένει ότι είναι δύσκολο να ξεχωρίσει ένα βιβλίο όχι μόνον από όσα εκδίδονται παράλληλα, αλλά και από όσα έχουν ήδη εκδοθεί. Αυτού του είδους τη διάκριση καλούνται να επιτελέσουν τα βραβεία με τη διέγερση του αναγνωστικού ενδιαφέροντος, θετική, αλλά ακόμη και αρνητική, που προκαλούν.
Τα βραβεία δεν είναι ποτέ αρκετά, έστω και όταν φαίνονται πολλά. Αυτό ασφαλώς ισχύει στη χώρα μας, όπου συχνά ο καλός λόγος δεν περισσεύει, όπου κανείς σχεδόν ποτέ δεν πλήττει, αν και διαρκώς πλήττεται.
ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΛΥΔΙΑΣ ΚΟΝΙΟΡΔΟΥ
Αξιότιμε Γενικέ Γραμματέα της Βουλής κύριε Κώστα Αθανασίου
Αξιότιμε Δήμαρχε, κ. Γιώργο Καμίνη
Αξιότιμε κ. Πρόεδρε,
Αξιότιμοι εκπρόσωποι του εκδοτικού κόσμου
Κυρίες και Κύριοι,
Είμαι στην ευχάριστη θέση να χαιρετίσω τη φετινή τελετή απονομής των βραβείων της Εταιρείας Συγγραφέων, με την τιμή που αποδίδετε σε δύο εκλεκτούς πρέσβεις της χώρας μας στο εξωτερικό, στη βραβευμένη συγγραφέα, σκηνοθέτη και ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ. Χριστιάνα Λαμπρινίδη και στον εκλεκτό μεταφραστή της λογοτεχνίας μας προς τα γαλλικά κ. Μισέλ Βόλκοβιτς, αλλά και σε δύο πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς μας.
Η φετινή χρονιά δίνει τη σκυτάλη της στην Αθήνα-Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου της Unesco για το 2018, σε μια διοργάνωση που για την επιτυχία της οποίας η συμμετοχή της Εταιρείας Συγγραφέων είναι καθοριστική.
H Εταιρεία Συγγραφέων, η οποία ιδρύθηκε πριν από 36 χρόνια, αποτελεί κορυφαίο πνευματικό σωματείο της χώρας, εκφράζοντας μέσα από τις τάξεις του τις πνευματικές και συγγραφικές δυνάμεις που αντιστέκονται στην πνευματική μας πενία μέσα από την τέχνη του λόγου - της πεζογραφίας, την ποίησης, του δοκιμίου, του θεατρικού έργου.
Θέλω να ευχηθώ στην Εταιρεία σας καλή επιτυχία στο σημαντικό έργο που επιτελεί, με τα έγκριτα βραβεία, με τις εκδόσεις και με τις δραστηριότητές της. Η αρμονική συνεργασία μεταξύ μας αποτελεί τιμή για μας και σκοπεύουμε να τη διατηρήσουμε, κρατώντας ανοιχτούς τους διαύλους της επικοινωνίας, με την οικονομική συμπαράσταση (στο μέτρο του εφικτού) του Υπουργείου Πολιτισμού.
Τέλος, εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια στους τιμώμενους της σημερινής βραδιάς!
ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΑΣ ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΗ
Πριν την Ελευσίνα ήταν το Σχιστό – εκεί με πήγαινε ο πατέρας μου.
Το Savoy είναι ένα ξενοδοχείο στο Λονδίνο – και εκεί με πήγαινε ο πατέρας μου.
Δεν μου εξήγησε ποτέ.
Με άφηνε να δώ, να καταλάβω.
Δεν υπήρχαν πλευρές, υπήρχε αντίληψη.
Και το σώμα της κοριτσίστικης ηλικίας φτιαχνόταν, συνδεόταν, εμφανίζοταν.
Στη Γερμανία είναι το Dachau εκεί με πήγαινε ο πατέρας μου.
Στην Αμερική είναι το Lincoln Memorial και εκεί με πήγαινε ο πατέρας μου.
Δεν μου εξήγησε ποτέ.
Με άφηνε να δώ, να καταλάβω.
Οι λέξεις του δεν έγιναν λέξεις μου. Τόσο με σεβόταν.
Άφηνε τις πράξεις του να γίνονται γλώσσα – μια γλώσσα περιηγητική που έφτιαξε το σώμα μου.
Με αυτή τη γλώσσα ζώ, κάνω έρωτα, οραματίζομαι, υλοποιώ.
Κάποιος θα μπορούσε να τη πεί πατριαρχική, εγώ τη λέω αρχέτυπη.
Σε αυτό τον σκοτεινό χώρο, που φωτίζεται κάθε φορά που η τραγωδία αναλαμβάνει τη θεατρική σκηνή για να εξαναγκάσει τους ανθρώπους να αναζητήσουν τη ψυχή τους βρίσκοντας τρόπους να την ακολουθούν ως τον θάνατο, σε αυτόν το χώρο το φώς έρχεται με τη πράξη και τη σύλληψη του αποτελέσματος.
Στέκομαι εδώ από αποτελέσματα.
Στέκομαι εδώ από πράξεις.
Και είμαι χαρούμενη.
Γιατί οι άνθρωποι των λέξεων κατάλαβαν.
Και είμαι χαρούμενη.
Γιατί οι άνθρωποι των λέξεων διάλεξαν τις πράξεις μου.
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΙΣΕΛ ΒΟΛΚΟΒΙΤΣ
Οι βραβεύσεις είναι σαν τις κηδείες: έρχονται πολλοί φίλοι σου και μόνο καλά λόγια λέγονται για σένα. Η διαφορά είναι ότι απόψε ακούω κι εγώ. Ακούω με μεγάλη συγκίνηση, κι εξίσου μεγάλη ευγνωμοσύνη: προς τα μέλη της λαμπρής μας Εταιρείας, της οποίας είμαι μέλος κι εγώ, προς τους φίλους που ήρθαν, και προς την αγαπημένη μου Ελλάδα, που για μένα είναι ένα ζωντανό πρόσωπο, κάτι μεταξύ ερωμένης και αδελφής. Από τότε που μπήκε η κρίση, νιώθω όσο ποτέ κοντά της, σε σημείο που ζήτησα την ελληνική υπηκοότητα και περιμένω την απάντηση με λαχτάρα.
Ταυτόχρονα όμως αισθάνομαι μια αμηχανία: μου αξίζει άραγε αυτό το σπουδαίο βραβείο;
Τελικά θα’λεγα: ναι ― από μια άποψη. Ποσοτικά. Αφού έχω μεταφράσει τόσους Έλληνες. 180 ποιητές, δηλαδή το 1% του ποιητικού πληθυσμού της χώρας. Έκανα ήδη πολλά λοιπόν, αλλά έχω ακόμη πάρα πολλή δουλειά μπροστά μου. Γι΄ αυτό θέλω να ζήσω πολλά χρόνια. Διαπιστώνω, για παράδειγμα, ότι δεν έχω μεταφράσει όλα τα μέλη της Εταιρείας. Να μην πεθάνω πριν γίνει κι αυτό!