Yπέρ της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου


07/09/16

Ο Σύλλογος Γάλλων Εκδοτών και ο Σύλλογος Γερμανών Εκδοτών και Βιβλιοπωλών με κοινή τους επιστολή προς τον Πρωθυπουργό κ. Α. Τσίπρα, τον υπουργό Οικονομίας κ. Γ. Σταθάκη και τον υπ. Πολιτισμού κ. Α. Μπαλτά, τοποθετήθηκαν απερίφραστα υπέρ της επαναφοράς της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου στη χώρα μας.


 
Συνημμένη η επιστολή τους (σε μετάφραση), καθώς και η απάντηση της Κομισιόν στη σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή κ. Γ. Γραμματικάκη.

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001373/2016

προς την Επιτροπή

Άρθρο 130 του Κανονισμού

Giorgos Grammatikakis (S&D)

Θέμα:     Κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου

Η ενιαία τιμή βιβλίου εφαρμόζεται στην πλειοψηφία των κρατών μελών. Σκοπό έχει να στηρίξει τον πλουραλισμό και την πολυφωνία επιτρέποντας την έκδοση και κυκλοφορία ειδικών βιβλίων με μικρή κυκλοφορία, τα οποία δεν θα ήταν οικονομικά βιώσιμα σε συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού.

Στην Ελλάδα, η ενιαία τιμή βιβλίου καταργήθηκε ουσιαστικά το 2014 στο πλαίσιο εφαρμογής της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προώθησε την πολιτική αυτή μέσω της συμμετοχής της στην "τρόικα", όπως άλλωστε προκύπτει από την απάντησή της στην γραπτή ερώτηση P-001399/2014. Ωστόσο, η κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου έχει επιδεινώσει την ήδη δραματική κατάσταση στον χώρο του βιβλίου λόγω της οικονομικής κρίσης, με σημαντικότερες επιπτώσεις για τα  μικρά και περιφερειακά βιβλιοπωλεία.

Η Επιτροπή ερωτάται:

-     Ποια υπήρξε η εξέλιξη των τιμών και του όγκου πωλήσεων των βιβλίων, των εκδόσεων και των θέσεων εργασίας ως αποτέλεσμα της προσδοκώμενης αύξησης της ανταγωνιστικότητας του κλάδου μέσω της κατάργησης της ενιαίας τιμής βιβλίου;

-     Θα εγκρίνει την εισαγωγή ενιαίας τιμής βιβλίου σε ένα κράτος μέλος που το επιθυμεί, σύμφωνα με την νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, ώστε να εξασφαλίζονται επί ίσοις όροις τα δικαιώματα όλων των κρατών μελών, όπως προκύπτουν από την αρχή της επικουρικότητας, ανεξάρτητα από την ένταξή τους σε πρόγραμμα προσαρμογής;

 

Απάντηση της κ. Bieńkowska εξ ονόματος της Επιτροπής (12.5.2016)

Η Επιτροπή δεν διαθέτει συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν τα συστήματα ενιαίας τιμής βιβλίου στις τιμές των βιβλίων και των εκδόσεων, στις πωλήσεις και στα επίπεδα απασχόλησης στον κλάδο.

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η προστασία του βιβλίου ως πολιτιστικού αγαθού μπορεί να θεωρηθεί ως επιτακτικός λόγος δημόσιου συμφέροντος δυνάμενος να δικαιολογήσει μέτρα περιορισμού της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, υπό την προϋπόθεση ότι τα μέτρα αυτά είναι κατάλληλα προς επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού και δεν βαίνουν πέραν αυτού που είναι αναγκαίο για την υλοποίησή του[1].

Το Δικαστήριο έχει επίσης αποφασίσει ότι εθνική ρύθμιση που προβλέπει ενιαία τιμή λιανικής πώλησης πρέπει να θεωρείται ως διάταξη που περιορίζει ή απαγορεύει ορισμένες ρυθμίσεις πώλησης[2] και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να είναι συμβατή με τη νομοθεσία της ΕΕ, υπό τον όρο ότι εφαρμόζεται, νομικά και πραγματικά, χωρίς διακρίσεις[3]. Δεδομένου ότι η συμμόρφωση των εθνικών νομοθεσιών με τους κανόνες της ΕΕ εξαρτάται από μια σειρά πραγματικών, νομικών και οικονομικών στοιχείων, η αξιολόγηση των εν λόγω νομοθεσιών από την Επιτροπή πραγματοποιείται κατά περίπτωση.

[1]        Απόφαση της Fachverband der Buch- und Medienwirtschaft (LIBRO), C-531/07, ECLI:EU:C:2009:276, σκέψη 34.

[2]        Υπό την έννοια της απόφασης Keck and Mithouard, συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-267/91και C-268/91, ECLI:EU:C:1993:905.

[3]        Απόφαση Fachverband der Buch- und Medienwirtschaft (LIBRO), C-531/07, ECLI:EU:C:2009:276, σκέψεις 17 και 20.

 

 

 

 

Κοινή επιστολή Συλλόγου Γάλλων Εκδοτών και Συλλόγου Γερμανών Εκδοτών και Βιβλιοπωλών

 

Προς τον Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας

κ. Αλέξη Τσίπρα

Παρίσι / Φρανκφούρτη, 9 Αυγούστου 2016

ΘΕΜΑ: Ενιαία Τιμή Βιβλίου στην Ελλάδα

 

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

 

Ο Σύλλογος Γάλλων Εκδοτών και ο Σύλλογος Γερμανών Εκδοτών και Βιβλιοπωλών υποστηρίζουμε από κοινού τον κλάδο του βιβλίου στην Ελλάδα, ο οποίος ζητά την επαναφορά του νόμου της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου. Το πράττουμε βασιζόμενοι στην προφανή επιτυχία της πολιτικής αυτής στη Γαλλία, στη Γερμανία και σε πολλές άλλες χώρες.  Το πρόσφατο κλείσιμο της αλυσίδας βιβλιοπωλείων Παπασωτηρίου και πολλών ακόμα βιβλιοπωλείων σε όλη την Ελλάδα, καθώς και η δύσκολη κατάσταση την οποία βιώνει ο ελληνικός εκδοτικός κλάδος, εγείρουν σοβαρά ζητήματα σχετικά με τον πολιτισμικό πλουραλισμό και, ως εκ τούτου, για τη δημοκρατία. Είμαστε βέβαιοι ότι οι δυσκολίες αυτές μπορούν να υπερκεραστούν με την επαναθέσπιση της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου.

Σήμερα, υπάρχουν τουλάχιστον 15 χώρες στον κόσμο που εφαρμόζουν το σύστημα της Ενιαίας Τιμής: η Αργεντινή, η Αυστρία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα (η ενιαία τιμή ουσιαστικά καταργήθηκε με τον νόμο του 2014), η Ιταλία, η Ιαπωνία, ο Λίβανος, το Μεξικό, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Νότια Κορέα και η Ισπανία. Όλες αυτές οι χώρες επέλεξαν τη ρύθμιση της τιμής του βιβλίου, επειδή με τον τρόπο αυτό αποτρέπουν τις καταστροφικές συνέπειες των εκπτώσεων στην ποικιλομορφία των διαθέσιμων τίτλων και, παράλληλα, διασφαλίζουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό μεταξύ των εκδοτών.

Στη Γαλλία και στη Γερμανία, η ενιαία τιμή βιβλίου μάς βοηθά να διατηρούμε ένα ισχυρό, ποικιλόμορφο και σύγχρονο δίκτυο βιβλιοπωλείων (Γαλλία: 1 ανά 26.000 κατοίκους, Γερμανία: 1 ανά 16.000 κατοίκους). Η ύπαρξη ενιαίας τιμής επιτρέπει στους εκδοτικούς οίκους να χρηματοδοτούν τους λιγότερο εμπορικούς τίτλους μέσω των μπεστ-σέλερ,  ευνοεί την επένδυση σε μια ευρεία επιλογή τίτλων και, ως εκ τούτου, αποβαίνει ευεργετική για το σύνολο της αλυσίδας του βιβλίου και τον πολιτιστικό πλούτο της κοινωνίας. Για το αναγνωστικό κοινό και των δύο χωρών μας, η ενιαία τιμή βιβλίου εξασφαλίζει προσιτές τιμές και συνεπάγεται μεγαλύτερη ποικιλία τίτλων προς διάθεση. 

Σε χώρες όπου οι τιμές κυμαίνονται ελεύθερα, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο αντίκτυπος των επιθετικών πολιτικών τιμολόγησης των διαδικτυακών καταστημάτων στα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία είναι προφανής. Τα περισσότερα παλεύουν να ανταγωνιστούν τους μεγαλύτερους διαδικτυακούς αντιπάλους τους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, τα τελευταία 10 χρόνια έκλεισε το 1/3 των ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων. Τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία αντιπροσωπεύουν πλέον μόνο το 5% της αγοράς στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 6% στις ΗΠΑ.

Ενημερωθήκαμε ότι το Κουαρτέτο ζήτησε μια πρόσφατη έρευνα σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της κατάργησης της ενιαίας τιμής βιβλίου στην Ελλάδα, προκειμένου να συναινέσει στην επαναφορά της. Κάτι τέτοιο φαντάζει χαμένος κόπος. Η απάντηση της Επιτρόπου Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ κας Elzbieta Bieńkowska είναι σαφής: «Η Επιτροπή δεν διαθέτει συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν τα συστήματα ενιαίας τιμής βιβλίου στις τιμές των βιβλίων και των εκδόσεων, στις πωλήσεις και στα επίπεδα απασχόλησης στον κλάδο». Επιπλέον, η έκθεση Fishwick 2008 σχετικά με τις συνέπειες της κατάργησης της ενιαίας τιμής βιβλίου στο Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρει ξεκάθαρα ότι «οι αναγνώστες τίτλων μπεστ-σέλερ πιθανόν πληρώνουν λιγότερο μετά την κατάργηση της ενιαίας τιμής, αλλά οι αναγνώστες λιγότερο δημοφιλών τίτλων είναι σχεδόν βέβαιο ότι πληρώνουν περισσότερο». Κάθε χώρα που επιθυμεί να προωθήσει την πολιτιστική πολυμορφία και να προστατεύσει τον πολιτισμό και τη γλώσσα της πρέπει να το λάβει αυτό υπόψη.

Στο ψηφιακό περιβάλλον, ο ρόλος των φυσικών βιβλιοπωλείων αποβαίνει ολοένα και ζωτικότερης σημασίας επειδή, σε αντίθεση με τους γίγαντες του Διαδικτύου, διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην ενεργή προώθηση μιας ευρείας γκάμας τίτλων, και όχι μόνο των μπεστ-σέλερ. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η ενιαία τιμή βιβλίου επεκτάθηκε και καλύπτει και τα e-books στην Αργεντινή, την Αυστρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Νορβηγία, τη Σλοβενία, τη Νότια Κορέα και την Ισπανία, πέραν της Ελλάδας. Ορισμένες πρόσφατες περιπτώσεις λογοκρισίας από διαδικτυακές πλατφόρμες με δεσπόζουσα θέση στην αγορά, δίνουν μια γλαφυρή εικόνα των κινδύνων που ελλοχεύουν για τις ευρωπαϊκές αξίες του πολιτιστικού πλουραλισμού και της ελευθερίας του λόγου, όταν η αγορά κυριαρχείται από έναν μικρό αριθμό πανίσχυρων παικτών.

Με την επαναφορά του νόμου της ενιαίας τιμής για τα έντυπα και τα ηλεκτρονικά βιβλία, η Ελλάδα δεν θα αποκομίσει ως μοναδικό όφελος την επίτευξη πολιτισμικής ποικιλομορφίας, που αποτελεί μία από τις ιδρυτικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Σύμβασης της UNESCO για την Προστασία και Προώθηση της Πολυμορφίας των Πολιτιστικών Εκφράσεων, αλλά θα έχει και την υποστήριξη της γαλλικής και της γερμανικής κυβέρνησης, από τη στιγμή που τα δύο αυτά κράτη είναι ένθερμοι υποστηρικτές της ενιαίας τιμής βιβλίου.

 

Με εκτίμηση,

Vincent Montagne, Πρόεδρος Συλλόγου Γάλλων Εκδοτών

Heinrich Riethmüller, Πρόεδρος Συλλόγου Γερμανών Εκδοτών

Δείτε επίσης


Μια μοναδική λογοτεχνική (αυτο)ανθολογία

Μια μοναδική λογοτεχνική (αυτο)ανθολογία

16/12/16
Μια μοναδική λογοτεχνική (αυτο)ανθολογία Εορταστική προσφορά από την «Εφημερίδα των Συντακτών»   Διακόσιοι δεκαεννιά πεζογράφοι, ποιητές, δοκιμιογράφοι, κριτικοί,
Για την ενιαία τιμή του βιβλίου

Για την ενιαία τιμή του βιβλίου

18/03/14
      Σκίτσο του Δημήτρη Χαντζόπουλου Oμιλία του Δημήτρη Καλοκύρη στην εκδήλωση της Ένωσης Ελληνικού Βιβλίου, Θέατρο «Ακροπόλ», 17 Μαρτίου 2014 To βιβλίο αποτελεί