ΛΙΛΛΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ


ΛΙΛΛΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ

Γεννήθηκε στη Γερμανία αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα. Στα δώδεκα μετακόμισε με την οικογένειά του στο Αγρίνιο. Το 1996 έφυγε και πάλι για τη Γερμανία όπου μέχρι τώρα ζει. Η πρώτη του ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 1999 και έκτοτε έχει εκδώσει άλλα έξι βιβλία ποίησης, ένα μυθιστόρημα κι ένα παραμύθι γραμμένο για την τότε νεογέννητη κόρη του. Έχει μεταφράσει στα ελληνικά ινδιάνους ποιητές και τον γερμανό ποιητή Ντουρς Γκρίνμπαϊν. Κριτικές και δοκίμιά του έχουν δημοσιευθεί σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά και τα ιταλικά, ενώ οι συλλογές Στο σκοτάδι μετέωρος, Τα όρια του λαβύρινθου και η Μικρή διαθήκη κυκλοφόρησαν στα γερμανικά.

 Πληροφορίες: 
Όνομα:  ΓΙΩΡΓΟΣ
Επίθετο:  ΛΙΛΛΗΣ
Εργογραφία: 

ΠΟΙΗΣΗ

Το δέρμα της νύχτας, 1999, εκδόσεις Οδός Πανός

Η χώρα των κοιμωμένων υδάτων, 2001, εκδόσεις Μανδραγόρας

Στο σκοτάδι μετέωρος, 2003, εκδόσεις Μελάνι

Τα όρια του λαβύρινθου, 2008, εκδόσεις Κέδρος

Μικρή διαθήκη, 2012, εκδόσεις Περισπωμένη

Αρλεκίνος, 2015, εκδόσεις Περισπωμένη

Ο άνθρωπος τανκ, 2017, εκδόσεις Θράκα

 

ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Ίχνη στο χιόνι, 2012, εκδόσεις Μεταίχμιο

 

ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Δύο αγαπημένα ιπποκαμπάκια, 2004, εκδόσεις Εν πλω

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ

Λέξεις σαν ίχνη, 2004, εκδόσεις Γαβριηλίδη

Ντουρς Γκρίνμπαϊν, Του χιονιού ή ο Ντεκάρτ στη Γερμανία, 2007, εκδόσεις Κέδρος


Διεύθυνση: 

Salzuflerstr 66, 33719 Bielefeld Germany


Έτος γέννησης:  1974
Τόπος γέννησης:  Γερμανία
Τίτλος αποσπάσματος:  ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Κείμενο αποσπάσματος: 

Διαίσθηση 

(από τα Όρια του λαβύρινθου)

 

Δεν υπάρχει θάλασσα, μονάχα η μουσική της.

Ηρόστρατε, που με φειδωλία αντικρίζεις καθετί

φυλακισμένος μες στο δικό σου άγονο τοπίο,

όποιος μοιράζει τη ζωή του δεν είναι πια νησί.

 

Ακροβατώντας, λοιπόν, σαν καρτερικό φύλλο

ανάμεσα στα χέρια του αέρα, ή κάπως έτσι,

πέφτεις για ύπνο και κάτω από τα βλέφαρα

ωριμάζουν οι απαγορευμένοι καρποί.

 

Διάδρομοι δοχεία, νυχτερίδες που δαγκώνουν το σκοτάδι,

άστρα που αμφιβάλλουν για τις νίκες σου.

 

Καταμέτρησε απόψε τις βελονιές πάνω στο χαρτί,

όπως θα διέσχιζες ένα πυκνό δάσος με την πυξίδα

της διαίσθησης.

 

Η ευθεία είναι η πιο κουραστική διαδρομή.

 

Αίθουσα διδασκαλίας

(από τη Μικρή διαθήκη)

 

Διακριτικά σπάζω με το βηματισμό μου την απόλυτη ησυχία.

Ανεβαίνω στην εξέδρα, απαγγέλλοντας

με δυνατή φωνή ενάντια στην επιβεβλημένη σιωπή.

Λόγια, λόγια, λόγια. Εδώ δεν ανακατασκευάζεται

η ιστορία του ανθρώπινου γένους,

αλλά η ταπείνωση, η δουλικότητα, η αμφισβήτηση.

Σηκώνω τα χέρι προς το ανύπαρκτο πλήθος

και το ασπάζομαι.

Να εκτεθώ

να παλέψω

να γίνω ένα με τις αβεβαιότητές μου.

 

Υπεύθυνη δήλωση

(από τον Άνθρωπο τανκ)

 

έχω μια χάρτινη σημαία                                                                                                                                                     

για τις πομπώδεις παρελάσεις                                                                                                                                       

κι ένα σιδερωμένο κοστούμι                                                                                                                                                              

για τις ένδοξες κηδείες                                                                                                                                                     

ένα ξυράφι τυλιγμένο                                                                                                                                                                       

σε μαντίλι λευκό για ώρα ανάγκης                                                                                                                            

και μια πλαστική κούκλα                                                                                                                                                    

για τα μοναχικά μου βράδια                                                                                                                                                                                       

έχω το πτυχίο μου                                                                                                                                                          

κορνιζαρισμένο στο σαλόνι                                                                                                                                                        

και απλήρωτους λογαριασμούς                                                                                                                                                 

με μαγνήτες στο ψυγείο                                                                                                                                                                      

ένα άλμπουμ με παλιές                                                                                                                                                             

φωτογραφίες γυναικών                                                                                                                                                                  

και μια τούρτα σοκολάτα                                                                                                                                                          

για τα τελευταία μου γενέθλια                                                                                                                                                                     

έχω την βέρα φυλαγμένη                                                                                                                                                                      

σ’ ένα ξύλινο κουτάκι                                                                                                                                                                 

και ένα άπλυτο πιάτο στο νεροχύτη

μέσα μου                                                                                                                                                                                    

ένας μέθυσος                                                                                                                                                                                                         

αντικομφορμιστής πίθηκος                                                                                                                                                             

με ξεσηκώνει                                                                                                                                                                                  

αλλά δεν έχει σημασία                                                                                                                                                                                                         

δεν θα τολμήσω                                                                                                                                                                               

έτσι κι αλλιώς

 

Δημιουργική γραφή

(από τον Άνθρωπο τανκ)

 

Ένα σονέτο γράψτε                                                                                                                                                                   

για τις άδειες παιδικές χαρές                                                                                                                                                         

για τις μασέλες και τις πατερίτσες                                                                                                                           

για εκείνον που τρώει τα νύχια του                                                                                                                                         

για λεκέδες και ραγισματιές                                                                                                                                                         

για τρελάδικα και ανάποδους σταυρούς                                                                                                                      

για ράμματα στο κεφάλι                                                                                                                                                                                

και ακρωτηριασμένες κλειτορίδες                                                                                                                                      

για νεκροτομεία και άδεια βλέμματα                                                                                                                               

για αδέσποτους ανθρώπους                                                                                                                                                                                                                                 

για χωματερές  και ορφανοτροφεία                                                                                                                                                            

για παχύσαρκα κατοικίδια                                                                                                                                                           

και ηλικιωμένους που ψάχνουν στους κάδους                                                                                                               

για πληγές που δεν επουλώνονται                                                                                                                                                                               

για το ροχαλητό και τα φτερνίσματα                                                                                                                                                                  

για το χαμηλοτάβανο ουρανό των υπογείων                                                                                                                     

για τις αφισοκολλημένες αναγγελίες θανάτων                                                                                                                        

και τις χαραγμένες αγάπες σε παγκάκια                                                                                                                              

για γεμάτα ψυγεία και ξεχειλισμένες αποχετεύσεις                                                                                                                                                                                                                

και για ρούχα που δεν θα φορεθούν ξανά                                                                                                                                        

για μυγοσκοτώστρες και περίστροφα                                                                                                                                                      

για τα γερασμένα χέρια που χαιδεύουν ένα μωρό                                                                                                           

Ένα σονέτο γράψτε

 

 

ΚΡΙΤΙΚΕΣ

 

Το σύμπαν του Λίλλη, ο οποίος έχει γεννηθεί το 1974 στο Μπίλεφελντ της Γερμανίας, δεν έχει καμία σχέση με τα σκιασμένα εσωτερικά τοπία των προκατόχων του (των ποιητών των δεκαετιών του 1970 και του 1980). Στις εικόνες του αναγνωρίζουμε όλη την πολιτική και κοινωνική αγριότητα των αρχών του 21ου αιώνα: την απροκάλυπτη βία, την κατάργηση κάθε σταθερής βάσης της καθημερινότητας, την ακύρωση κάθε ηθικής αναστολής και την ανοιχτή παραδοχή του κακού

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, εφημερίδα Ελευθεροτυπία, για το βιβλίο Τα όρια του λαβύρινθου

Με τα ποιήματα της Μικρής Διαθήκης του ο Γιώργος Λίλλης μοιάζει να διεκδικεί με φιλοσοφίζουσα νηφαλιότητα μιαν έξοδο από τον χώρο της τρέχουσας καθημερινότητας, οι συνθήκες και οι μηχανισμοί της οποίας αποσκοπούν στην υπονόμευση του αυθορμητισμού, στην κατάργηση της πολυφωνίας και στον αποκλεισμό κάθε ενδεχόμενου μιας αιφνίδιας ανατροπής. Πολίτης του κόσμου αλλά όχι κοσμοπολίτης, ευαίσθητος δέκτης του ήχου και του απόηχου των συμβάντων και των καταστάσεων της εποχής του, ακατάπαυστα ταξιδεύοντας -σωματικά και ψυχικά- ανάμεσα σε δύο πατρίδες (Ελλάδα – Γερμανία), με πάντα ζωντανές μνήμες της φύσης να τον περιβάλλουν προστατευτικά και ταυτόχρονα να διεμβολίζουν την ιστορική του αίσθηση, προτιμά την παραδοχή και την ταύτιση με τις αβεβαιότητές του από την υποταγή στους ισχύοντες κανόνες της όποιας ισχύος.

Κώστας Παπαγεωργίου, Τα Ποιητικά,  για το βιβλίο Μικρή διαθήκη

Το βιβλίο του Λίλλη είναι σκανδαλωδώς χαμηλότονο και πεζολογικό, σε σημείο που η στιχοποιητική μορφή απλώς να ακολουθεί, απλώς να υποκαθιστά, τη στίξη. Τίποτα περισσότερο. Ήτοι, αυτό είναι το ύφος της ποίησής του εδώ: δίχως πόζα. Μια ποιητική που υπόκειται στον κανόνα/πρόταγμα του ώριμου Σινόπουλου: «τα λυρικά να λείπουνε». Ήτοι, επιλέγει να ταυτιστεί με τους ανθρώπους και τα πράγματα, με τον πόνο τους∙ με τον εαυτό του. Και έτσι, μπορεί, με τη δική του φωνή, με την αμεσότητα της γλώσσας, να μιλά για όσα είδε, γνώρισε, σκέφτηκε, διάβασε, στον κόσμο αυτό. Ποιο είναι όμως το αισθητικό πρόταγμα μιας τέτοιας ποίησης; Μήπως η επιστροφή στο ναΐφ, στο αδιαμεσολάβητο, στον αυθύπαρκτο και διαρκή «έσω εαυτό»; Το αντίθετο: απ’ τους μεταπολεμικούς ποιητές, ο Σινόπουλος ήταν αυτός που, περισσότερο από κάθε άλλον, σπούδασε ποιητικά, με σύστημα, σε βάθος, με διάρκεια, τον (αγγλοσαξονικό) ποιητικό μοντερνισμό (όπως και η Ελένη Βακαλό). Μόνο έτσι έφτασε στη δυνατότητα της απλότητας και της φυσικότητας του ύφους. Γιατί μόνο από τη διανυθείσα διαδρομή προκύπτει η ποιότητα του αισθητικού προτάγματος. Και το πρόταγμα του Λίλλη προκύπτει ως απάντηση στο αίτημα της σύγχρονης ποιητικής έκφρασης, όχι ως λύση του εκφραστικού προβλήματος, η οποία άλλωστε ποτέ δεν είναι «οριστική».

Κώστας Βούλγαρης, εφημερίδα Η αυγή, για το βιβλίο Αρλεκίνος

Το ποιητικό υποκείμενο ως οδοιπόρος-προσκυνητής κι ως ποιητής μύστης, διακριτικός, σεμνός μες στην ευγένειά του, επαναφέρει −έστω ως αξίωμα− όπως κι ο Ελύτης στο Μονόγραμμα, την ταύτιση των δύο τελικά «ιδιοτήτων». Ο ποιητής με την «έκτη ή εσωτερική» αίσθησή του ενεργοποιημένη, χωρίς να ξενίζει τον σύγχρονο αναγνώστη, ταυτίζει το όνειρο με την ποίηση, και μέσω της ιδιοτυπίας του καταθέτει ένα ποίημα που κινείται παράλληλα με ένα από τα ερωτικότερα ποιήματά μας, το Μονόγραμμα. Αξιώνοντας, αν και προεξοφλώντας αρνητικά, την συν-πλήρωση του εαυτού μέσω του ερωτικού άλλου. Ο έρωτας στον Ελύτη βέβαια, λόγω της έντασης και της «αγνότητάς» του, φαίνεται να μη γίνεται ακόμη αποδεκτός, ενώ στον Λίλλη έχουμε την αξίωση μιας διάρκειας και μετά τη διάλυση των προσώπων και του χρόνου. Πρόκειται για έναν ποιητή που σίγουρα αξίζει την προσοχή μας και που θα παρακολουθούμε.

Πέτρος Γκολίτσης, Η Εφημερίδα των Συντακτών, για το βιβλίο Αρλεκίνος

Θα τολμούσα να χαρακτηρίσω αυτή τη συλλογή ως ποίηση πολιτικής μελαγχολίας παραγόμενη από τη διπλή ρήξη με την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα αλλά και με τον υποταγμένο εαυτό και αυτόν διχασμένο μεταξύ υποταγής και εξέγερσης, πιεσμένο από το βάρος της ηλικίας, και των γονέων με τις επιλογές τους («Τηλέφωνο για τα τεσσαρακοστά μου γενέθλια», «Καραόκε», «Τα παιδιά του σοσιαλισμού»). Η φωνή εκφοράς του ποιητικού λόγου επιχειρεί λοιπόν να αρθεί πάνω από την ρεαλιστική σχεδόν εικονοποιΐα με στόχο να μετατραπεί σε ατομική και ταυτόχρονα συλλογική φωνή. Τι απομένει λοιπόν; Μαζί με την αίσθηση δημόσιας εξομολόγησης που λειτουργεί παραμυθητικά, απομένει η ελπίδα που εναποτίθεται στην αντίσταση του ποιητικού λόγου, στην επιμονή του να κρατά την εναντίωση και να μην επιχειρεί τα εναρμονίσει τα ασύνδετα και αντίθετα. Αυτό νομίζω υπονοούν και τα δύο εγκάθετα (σε βαθμό που φαίνονται παράταιρα) «φιλοσοφικά» ποιήματα εκ των οποίων το ένα περιστρέφεται γύρω από την ιδεώδη και ουτοπική πλατωνική Πολιτεία. («Πολιτεία-Βιβλίο όγδοο»). Τα 19 ποιήματα είναι σχετικά σύντομα, συνήθως ολιγόστιχα με στίχους που κυμαίνονται σε αριθμό συλλαβών και με ποιήματα σε φόρμα πεζού. Στο τελευταίο μάλιστα ποίημα της συλλογής με τίτλο «Σονέτο» η ειρωνική ανατροπή της αναγνωστικής προσδοκίας του τίτλου κορυφώνεται καθώς το ποίημα όχι μόνον δεν είναι σονέτο, όχι μόνον έχει μορφή πεζού αλλά τα στοιχεία που το απαρτίζουν ανακαλούν δημόσιο έγγραφο τείνοντας την ειρωνεία στο έπακρο ενώ οι τέσσερις τελευταίοι στίχοι-λέξεις (επίθετα) ενδυναμώνουν τη διάσταση ανάμεσα στον αναγνωστικό ορίζοντα και το ποίημα. Η λέξη ΤΕΛΟΣ που ακολουθεί δεν επισημαίνει το αυτονόητο τέλος της συλλογής αλλά το τέλος ενός ασθματικού παραληρηματικού μονολόγου προς τον αναγνώστη με τον οποίον όμως δεν έχει επέλθει η συμφιλίωση όπως ούτε με τον εαυτό ενώ το ίδιο αιχμηρή παραμένει για την ποιητική φωνή και η κοινωνική ασυμβατότητα. Έκδηλη εξάλλου στη συλλογή είναι η οφειλή στην αμφισβήτηση και τον τόνο της γενιάς του ΄70. Σε αυτήν την γενιά ή και εξαιτίας άμεσης επαφής οφείλονται οιι αναφορές στην μπητ ποίηση («Τα καλύτερα μυαλά»). Νομίζω ότι η συλλογή αυτή του Λίλλη θέτει ένα ευρύτερο ερώτημα. Είναι γεγονός ότι το εγκαθιδρυμένο μοντερνιστικό παράδειγμα έχει δώσει τα καλύτερα δείγματα της ελληνικής ποίησης του 20ου και 21ου αιώνα, ενώ οι μεταμοντερνιστικοί πειραματισμοί των ημερών μας, άλλοτε γόνιμοι άλλοτε επιφανειακοί και εφήμεροι, έχουν  την πορεία της ποίησής μας. Με αναμφισβήτητη τη σημασία των ποιητών της γενιάς του ΄70 στην εξελικτική πορεία της σύγχρονης ποίησής μας διερωτώμαι τι άραγε έχει να προσφέρει η άμεση σχεδόν σύνδεση με μια ποίηση απότοκο της εποχής της, η σύνδεση με όρους αντλημένους από το κλίμα των καιρών εκείνων, ήδη 40 χρόνια πίσω, τη στιγμή μάλιστα που ένας αριθμός ποιητών της γενιάς εκείνης διαφοροποιήθηκαν και μεταστράφηκαν από αμφισβητίες σε λυρικούς; Η απάντηση νομίζω βρίσκεται στην παρατήρηση σχετικά με την πολιτική μελαγχολία της ποίησης που μπορεί να την μετατρέπει σε «αντίσταση» στον εξουσιαστικό λόγο. Αν μπορούμε λοιπόν να διαγνώσουμε στη συλλογή του Λίλλη την ύπαρξη ενός συνδετικού ιστού που παραπέμπει στη γενιά του ’70, στην ποίηση δηλαδή κοινωνικής και πολιτικής αμφισβήτησης και άρνησης της (μικρο)αστικής συμβατικότητας, είναι γιατί ο Λίλλης αντιλαμβάνεται την ποίηση ως την προσωποποίηση του «(The) Tank man», του ανώνυμου, υπαρκτού όμως, ήρωα της πλατείας Τιεν Αν Μεν. Μόνο που η ποίηση δεν πεθαίνει κάτω από τις ρόδες του τανκ αλλά του αντιστέκεται και παραμένει ζωντανή και υπό τους χειρότερους όρους δουλείας και υποταγής.

Βαρβάρα Ρούσσου, περιοδικό Αναγνώστης, για το βιβλίο Ο άνθρωπος τανκ